این کتاب نوشته احمد بن ابى یعقوب اسحاق بن جعفر بن وهب بن واضح معروف به ابن واضح و مشهور به یعقوبى (؟ ـ 292 ق به بعد) است. نامى جز «تاریخ الیعقوبى» براى این کتاب ذکر نشده است. یعقوبى در این کتاب دو قسم تاریخ عمومى از هبوط حضرت آدم تا دوره جاهلیت پیش از اسلام (در مجلد اول) و تاریخ اسلام از ولادت پیامبر اکرم تا حوادث سال 259 یعنى زمان معتضد عباسى (در مجلد دوم) را به طور کاملا خلاصه و مختصر نوشته است. این کتاب از منابع مهم مورخان متاخر مثل ابن اثیر، ذهبى، ابن حجر و دیگران در تدوین کتب تاریخى شان به شمار مى رود و تحقیقات فراوانى بر روى آن انجام شده است که مهم ترین آنها تحقیق «مارتین تئودور هوتسما» مستشرق هلندى است. اهمیت کتاب یعقوبى براى شیعیان این است که بسیارى از وقایع تاریخى شیعه و بزرگان تشیع را ذکر کرده است، وقایعى که علماى شیعه بر اساس آن به دفاع از تاریخ و عقاید مذهبى خود پرداخته اند. مثل حادثه سقیفه، جریان غدیر خم، مباهله، لیلة المبیت و سایر حوادثى که جایگاه و شان والاى على بن ابى طالب (ع) در آنها روشن و غیر قابل تردید و انکار است.

احمد بن ابى یعقوب اسحاق بن جعفر بن وهب بن واضح معروف به ابن واضح و مشهور به یعقوبى (م 292 ق به بعد) است که یکى از معروف ترین و مهم ترین مورّخان و کاتبان عباسیان به شمار مى رود. او اهل بغداد بوده و جدش از کارداران دربار منصور عباسى بود. وى به شهرهاى مختلف مناطق اسلامى مثل غرب جهان اسلام (اندلس)، مناطق شمال (آذربایجان و ارمنستان)، هند و مناطق عربى مسافرت کرده و دانش تاریخى و نجومى خود را افزایش و ارتقا داد.