زمان تحریم ازدواج موقت

چه کسى متعه را تحریم کرد؟

گروه عظیمى از محدّثان و مفسّران و فقیهان اهل سنّت روایت «لولا أن عمر رضي الله عنه نهي عن المتعة ما زني إلا شقي»، را از عمر نقل کرده اند، که از آن تحریم متعه در زمان عمر استفاده مى شود، و روایات دیگرى که در همان منابع نقل شده نیز آن را تأیید مى کند. به عنوان نمونه: در صحیح مسلم حدیثی را از جابر بن عبدالله مى خوانیم که مى گوید: ما در عصر پیامبر(ص) با مهریّه مختصرى از خرما و آرد براى چند روز متعه مى کردیم و در عصر ابوبکر نیز ادامه داشت تا آن که عمر آن را به خاطر جریان «عمروبن حریث» نهى کرد.

بهانه تحریم ازدواج موقت

اهل سنت تحریم متعه از سوى خلیفه دوم را چگونه توجیه مى کنند؟

به پندار بعضى برخی از افراد، اگر عقد موقّت جایز شود، شناختن نکاح از زنا مشکل مى شود، چرا که هر مردى را با زنى دیدیم، ممکن است ادّعا کنند که ما ازدواج موقّت داریم! و زنا گسترش پیدا مى کند! در حالى که این پندار سستى است، چرا که به عکس، ممنوع کردن عقد متعه موجب گسترش زنا و بى عفّتى است، زیرا بسیارند جوانانى که قادر بر ازدواج دائم نیستند یا کسانى که از همسران خود دورند و بر سر دوراهى ازدواج موقّت و زنا قرار دارند.

شرائط و احکام ازدواج موقت

شرائط و احکام ازدواج موقت چیست؟

ازدواج موقت دارای شرایط و احکامی است، همانند؛ زوجین با اختیار، یکدیگر را به همسرى انتخاب می کنند، هم چنین صیغه عقد با لفظ «نکاح» و «ازدواج» یا لفظ «متعه» باید جارى شود و اگر زوجه باکره است اجازه ولى لازم است. از سویی مدت عقد و مهریه باید دقیقاً تعیین شود که پایان مدّت به منزله طلاق است و هرگاه آمیزش صورت گرفته باشد، زن باید به میزان دو بار عادت ماهانه عدّه نگه دارد. از طرفی فرزندان متولّد شده از عقد موقّت همانند فرزند عقد دائم، باید تحت تکفّل پدر یا مادر باشند و هزینه هاى آنها باید پرداخت شود.

تفاوت ازدواج موقت با دائم

تفاوتهاى ازدواج موقت و دائم در چیست؟

تفاوت هایى ازدواج موقت نسبت به ازدواج دایم، در میزان تعهّدات زن و مرد نسبت به یک دیگر، و فقدان مقررات دست و پاگیر است، از جمله: زن در عقد موقّت نفقه و ارث ندارد. هم چنین زن در عقد موقّت آزاد است که کارى در خارج خانه براى خود انتخاب کند و اجازه همسر براى او شرط نیست مادام که مزاحم حقّ شوهر نباشد. از سویی بر مرد لازم نیست شب ها نزد همسر موقّت خود باشد، و پایان مدّت ازدواج موقت به منزله طلاق است و در صورت آمیزش، زن بلافاصله باید عدّه نگه دارد، که عدّه عقد موقت دو بارعادت ماهیانه دیدن است.

ازدواج موقت از نگاه قرآن وروایات

ازدواج موقت در آیات و روایات چگونه بیان شده است؟

ازدواج موقّت در قرآن و در آیه 24 سوره نساء،  به عنوان «متعه»  ذکر شده، و مى فرماید: «فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً»؛ (زنانى را که متعه مى کنید باید مهر آنها را بپردازید). در روایات زیادى که از رسول خدا (ص) نقل شده، تعبیر به متعه به معناى ازدواج موقّت است به علاوه در کتب فقهاى اسلام اعمّ از شیعه و اهل سنّت همه جا از ازدواج موقّت تعبیر به «متعه» شده و انکار این مطلب از قبیل انکار مسلّمات است.

تحریم کننده ازدواج موقت

چه کسى متعه را تحریم کرد؟

متعه در عصر پیامبر(ص) حلال بود و سپس عمر از آن نهى کرد، صحیح مسلم از «ابن ابى نضرة» نقل کرده: «نزد جابر بن عبدالله انصارى بودم، گفت : ابن عبّاس و ابن زبیر با هم در مسأله متعه زنان و متعه حج اختلاف دارند. گفت: ما هر دو را در زمان رسول خدا انجام دادیم تا عمر از آن دو نهى کرد، و ما خوددارى کردیم. هم چنین محدّثان و مفسّران و فقیهان اهل سنّت در کتاب هاى خود از خلیفه دوّم نقل کرده اند که؛ «دو نوع متعه در عصر پیامبر(ص) مشروع و جایز بود ولى من از آنها نهى مى کنم: حج به صورت تمتّع و ازدواج موقّت!».

فلسفه تشریع حکم ازدواج موقت

فلسفه تشریع حکم ازدواج موقت در اسلام چیست؟

غریزه جنسى یکى از نیرومندترین غرائز انسانى است و واضح است که اگر به غرائز طبیعى انسان، پاسخ صحیح گفته نشود، براى اشباع آنها، متوجه طرق انحرافى خواهد شد. در بسیارى از شرائط و محیط ها، افراد فراوانى به دلایل مختلف قادر به ازدواج دائم نیستند، یا حتی افراد متأهل در مسافرت هاى طولانى یا ماموریت ها با مشکل مواجه می شوند. در این شرایط یا باید فحشاء را مجاز بدانیم و یا طرح ازدواج موقت را بپذیریم که نه شرائط سنگین ازدواج دائم را دارد و نه زیان هاى فجایع جنسى و فحشاء را به دنبال دارد.

شبهاتى در مورد ازدواج موقت

در مورد ازدواج موقت چه اشکالاتى مطرح شده است؟

شبهاتی در مورد ازدواج موقت وجود دارد، همانند؛ ازدواج موقت، با فحشاء تفاوتی ندارد. جواب: متعه مقرراتى همانند ازدواج دائم دارد، از جمله عده زن و نفقه و ارث فرزندان. از سویی ازدواج موقت باعث سوء استفاده هوسبازان می شود. جواب: از کدام قانون سوء استفاده نشده؟ و آیا با این بهانه می توان قوانین را اجرا نکرد. ازدواج موقت سبب ازدیاد افراد بى سرپرست همچون فرزندان نامشروع در جامعه می شود! جواب: فرزندان ازدواج موقت کمترین و کوچک ترین تفاوتى با فرزندان ازدواج دائم، حتى در ارث و سایر حقوق اجتماعى ندارند.

فلسفه ازدواج موقت

فلسفه ازدواج موقت در اسلام چیست؟

بسیارى از مردم ـ به ویژه جوانان ـ به ازدواج دائم دسترسى ندارند، زیرا ازدواج دائم به طور معمول نیاز به مقدّمات و هزینه ها و قبول مسئولیّت هاى مختلفى دارد که آمادگى آن براى گروهى حاصل نیست. در این گونه مواقع افراد بر سر دو راهى قرار دارند: آلودگى به فحشا (العیاذ بالله) یا استفاده از نوعى ازدواج ساده و موقّت که مشکلات ازدواج دائم در آن نیست و به طور موقّت پاسخگوى نیازهاى جنسى مى باشد.

ازدواج مسیار یا همان موقت

ازدواج مسیار چیست؟

منکران ازدواج موقّت از اهل سنت، به نوعى ازدواج، با عنوان «ازدواج مسیار» تن داده اند؛ اما نام آن را ازدواج موقّت نمى گذارند، ولى در عمل هیچ تفاوتى با ازدواج موقّت ندارد. به این ترتیب که اجازه مى دهند فرد نیازمند به ازدواج، با زنى ازدواج دائم کند در حالى که قصد دارد بعد از مدّت کوتاهى او را طلاق دهد و با او شرط مى کند که نه حقّ نفقه داشته باشد و نه شب خوابى و نه ارث! با این تفاوت که در این جا با طلاق از هم جدا مى شوند و در ازدواج موقّت با بخشیدن باقیمانده مدّت یا سرآمدن مدّت.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ عليٌّ(عليه السلام)

لا شيءَ أصدقُ مِن الأجلِ

چيزى راست تر از اجل و مرگ نيست

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 44