«رهبانيّت» از ناحيه اسلام به شدّت نفى شده و حديث معروف: «لَا رُهْبَانِيَّةَ فِى الإسْلَامِ»؛ (در اسلام رهبانيّت وجود ندارد)، در بسيارى از منابع اسلامى آمده است و تأكيد شده كه زهد اسلامى - كه به معناى سادگى در زندگى و حذف تجمّلات در عين نفوذ كردن در متن زندگى اجتماعى است - از «رهبانيّت» جداست؛ زيرا «رهبانيّت» به معناى جدايى و بيگانگى از اجتماع است و زُهد به معناى وارستگى به خاطر «اجتماعى تر زيستن» است.

«رهبانیّت» علاوه بر داشتن تمام زيان هاى «انزواى اجتماعى»، برخلاف روح اجتماعى انسان است و موجب تضعيف بنيه جامعه و انحرافاتِ اخلاقى و روانى مى گردد. هم چنين جامعه انسانى را به قهقرا می برد و موجب عقب ماندگى فكرى و اجتماعى نيز مى شود.

رهبانیت در ابتدا در میان مسیحیان به صورت مطلوب وجود داشت؛ اما پیروان مسیح، با تحریم ازدواج و انزوای اجتماعی، آن را به انحراف کشاندند و همین مسئله باعث مخالفت اسلام با آن شد؛ چون انسان موجودی اجتماعی است و بایستی زندگی اجتماعی داشته باشد. البته زهد اسلامی که همان ساده زیستی و حذف تجملات در زندگی است هیچ ارتباطی با رهبانیت ندارد.

«رهبانیّت» به معناي خوف از خدا و پرداختن به عبادت و ترک دنیا و جامعه می باشد. رهبانیّت در میان هندوها و مرتاضان هندی رواج داشته؛ اما در میان مسيحیّت از قرن سوم مرسوم شده است. در ابتدا رهبانیّت، اختصاص به مردان داشت؛ ولی از قرن چهارم به بعد در میان زنان هم رایج شد و محلی به نام دِیْر برای آنها ساخته شد. رهبانها علاوه بر عبادت، به کشاورزی و صنایع دستی نيز می پرداختند. يكى از شرايط اصلى رهبانيّت، ترك ازدواج بود؛ ولی متأسفانه در برخی از دیرها فجايعى به وقوع پيوست كه نتيجه انحراف از فطرت انسانى بود.

به گواهي تاريخ، «رهبانيّت» يك واكنش منفى روانى در برابر شكست هاى اجتماعى بود؛ زیرا شکست گاهی به عنوان یک عامل سازنده در فرد و جامعه، باعث رفع نقاط ضعف می شود و گاهی باعث بدبینی و فرار از اجتماع و تنبلی می گردد و اين در مورد افراد بی عرضه و تنبل است كه از طريق رهبانیّت، چهره اصلی خود را پنهان می کنند و تن پروری را به عنوان یک عمل مقدس منعکس می نمايند.