آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«رهبانیّت» به معناي خوف از خدا و پرداختن به عبادت و ترک دنیا و جامعه می باشد. رهبانیّت در میان هندوها و مرتاضان هندی رواج داشته؛ اما در میان مسيحیّت از قرن سوم مرسوم شده است. در ابتدا رهبانیّت، اختصاص به مردان داشت؛ ولی از قرن چهارم به بعد در میان زنان هم رایج شد و محلی به نام دِیْر برای آنها ساخته شد. رهبانها علاوه بر عبادت، به کشاورزی و صنایع دستی نيز می پرداختند. يكى از شرايط اصلى رهبانيّت، ترك ازدواج بود؛ ولی متأسفانه در برخی از دیرها فجايعى به وقوع پيوست كه نتيجه انحراف از فطرت انسانى بود.

«رهبانيّت» (به ضمّ راء و فتح راء هر دو صحيح است) منسوب به «رهبان»، در اصل از مادّه «رَهَبَ» بر وزن «وَهَبَ» به معناى خوف و خشيّت مى باشد و به كسانى گفته مى شود كه به عنوان ترس از خدا و پرداختن به عبادت دائمى، ترك دنيا گفته و از مردم و جامعه جدا مى شوند و بديهى است چنين كسانى نه ازدواج مى كنند و نه تشكيل خانواده مى دهند.
بر اساس شواهد تاريخى اين عمل از قديم در ميان هندوها رايج بوده، و هم اكنون نيز در ميان مرتاضان هند، نمونه هاى روشن آن را مى بينيم. تاريخ مسيحيّت نيز نشان مى دهد كه در قرون نخستينِ پيدايش مسيحيّت، رهبانيّت به شكل امروز در ميان آنها وجود نداشت و آغاز پيدايش رهبانيّت را بعد از قرن سوّم ميلادى نوشته اند؛ از همان زمان كه شخصى بنام «ديسيوس» امپراطور روم شد و دست به مبارزه شديدى با مسيحيان زد و موجب رانده شدن آنها به كوهها و بيابانها گرديد، رهبانيّت پيدا شد.(1)
به اعتقاد «ويل دورانت» تاريخ نويس معروف مسيحى، رهبانيّت در آغاز، اختصاص به مردان داشت؛ ولى در قرن چهارم ميلادى به تدريج «راهبه ها»؛ (زنان تارك دنيا) به مردان پيوستند و كم كم كار رهبانيّت بالا گرفت و مراكزى به نام «دِيْر» براى رهبانان ساخته شد كه بعضى بسيار كوچك و ساده و بعضى بسيار مفصّل و وسيع بود. رهبانها وقت خود را علاوه بر عبادت و نيايش، به زراعت و صنايع دستى و قلاب دوزى و مانند آن مى گذراندند.
با اين كه يكى از شرايط اصلى رهبانيّت، همان ترك ازدواج بود (تا آن جا كه توجّه به جنس زن را يك عمل شيطانى مى دانستند و حتّى گاهى حاضر نبودند حيوان ماده اى را به خانه راه دهند مبادا روح شيطانى او به آنها صدمه اي بزند!) گاهى در دِيْرها در ميان زنان و مردان تارك دنيا، فجايعى به وقوع مى پيوست كه نتيجه انحراف از فطرت انسانى بود، تا آن جا كه يكى از پاپها به نام «پاپ اينوسان سوّم» يكى از ديرها را به عنوان «فاحشه خانه»! توصيف كرد.(2)
از آن چه گفتيم به طور ضمنى نتيجه گرفته شد كه رهبانيّت نوعى بدعت بود كه پايه آن در مسيحيّت گذاشته شد.(3)