مشکلات سیاسی و سخت‌ گیریهای خلفای عباسی نسبت به ائمه(ع) رابطه منظم آنان را با شيعيان به هم ‌ريخته بود. اين مشکل كه در فاصله رحلت یک امام و جانشینی امام بعدی رخ می داد پس از رحلت امام عسکری(ع) دو چندان شد؛ زیرا علاوه بر محرمانه بودن تولد و نگهداری و وصایت امام زمان(عج)، دوران غیبت نیز آغاز شده بود و ميراث عظيم احاديث مهدوی و استقرار سیستم ارتباطی قوی میان امام عسکری(ع) و شیعیان ايشان، تنها پشتوانه امامت امام زمان(ع) بود. با اين وجود شماری به خاطر نداشتن فرزند، در امامت امام یازدهم دچار تردید شدند.

با رحلت امام هادی(ع) و به تصريح آن حضرت، فرزندش امام حسن عسکری(ع) به امامت شیعیان اثنی عشری برگزيده شد. با اين وصیت و تنصیص امام هادی(ع)، که از نظر شیعیان نشانه صحت امامت امام بعدی است، آنان امام حسن عسکری(ع) را به امامت پذیرفتند. بنا به نقل سعد بن عبدالله جز عده ‌ای که به امامت محمد بن علی فرزند امام هادی(ع) گرویدند و تعداد انگشت شماری که جعفر بن علی را امام خود دانستند، اکثریت یاران امام هادی(ع) به امامت حضرت عسکری(ع) گردن نهادند. از این رو مسعودی، جمهور شیعه را از پیروان امام عسکری(ع) و فرزندش می داند.