امام علی(ع) شش صفت از اوصاف رذيله «عمرو عاص» را چنين بيان مى فرمايد: «او پيوسته دروغ مى گويد، وعده مى دهد و تخلّف مى كند، اگر چيزى از او درخواست شود، بُخل مي ورزد و اگر خودش از ديگرى تقاضايى داشته باشد، اصرار مى كند. در پيمانش خيانت مى نمايد. [حتّى] پيوند خويشاوندى را قطع مى كند. هنگام نبرد، لشكريان را امر و نهى مى كند؛ ولى اين تا زمانى است كه دستها به قبضه شمشير نرفته است، هنگامى كه چنين شود، او براى رهايى جانش، بالاترين تدبيرش اين است كه جامه اش را كنار زند و عورت خود را نمايان سازد».

حضرت علي(ع) پس از شنيدن پيشنهاد آزادي اسراي سپاهش با هزينه بيت المال فرمودند: آزاد كردن اسير كار خوبي است و ادامه مبارزه است؛ امّا كسي كه به اندك حادثه ای فوراً تسليم مي شود، شهامتي ندارد. آنها را كه زخمي و اسيرند و زخم در جلوي بدن آنهاست آزاد كنيد؛ چون معلوم مي شود تا آخرين لحظه مقاومت كرده ‏اند و بعد اسير شده ‏اند و آنهايي كه زخم در پشت بدنشان است، معلوم مي شود فرار كرده و سپس دستگير شده ‏اند؛ لذا او به درد ما نمي ‏خورد. چون شهادت را نشناخته است.