امام علی(ع) در بیان اهداف خود از پذیرش حکومت می فرماید: «خدايا! تو مى دانى آنچه را در امر حكومت انجام داديم، نه به خاطر سلطنت و مقام بود، و نه براى نيل به متاع دنيا». از این رو وقتی شوراى شش نفره عمر، پذیرش حكومت امام را مشروط به انحراف از مسير پیامبر(ص) قرار دادند، ایشان نپذيرفت. سپس می فرماید: «خدایا! اگر حكومت را پذيرفتم به خاطر اين بود كه نشانه هاى محو شده دين را بازگردانم، و حدود و قوانين تعطيل شده را اجرا نمایم».

امام علی(ع) با اشاره به وضعیت نابسامان اخلاقی و اجتماعی مردم زمان خود می فرماید: «در زمانى هستيد كه نيكى رو به كاستى گذارده، و بدى روى آورده، و شيطان طمعش در گمراهى و فریب مردم بيشتر شده». در واقع امام(ع) در دوران حكومتش با ميراث شوم حكومتهاى خودكامه روبرو بود، حکومتی كه خليفه بيت المال را بین اطرافيانش تقسيم می كرد، سپس می فرماید: «اگر جلوى تبعيضها را بگيرم، مى گويند فرزند ابوطالب ستم کرد و از دادن حق ما مضايقه كرد». از این رو حضرت فقرا، اغنیا، بخیلان و گردنکشان را سرچشمه فساد می داند.