دانشمندان در این باره با یکدیگر اختلاف دارد؛ برخی معتقدند آن حضرت پیرو آیین حضرت ابراهیم(ع) بوده؛ اما شيعه بر اين باور است كه آن حضرت پیش از نبوّت به برنامه اى كه از طريق وحى نازل مى شده عمل مى كرده، بى آنكه پيرو آيين پيشين باشد. امیرالمومنین(ع) در این ارتباط می فرمایند: «از زمانی كه پیامبر(ص) از شير گرفته شد، خداوند بزرگترين فرشته خود را مأمور ساخت تا شبانه روز او را وادار به راه هاى فضيلت و محاسن اخلاق كند». حال چگونه ممكن است فرشته بزرگ الهى راه هاى مكارم اخلاق را به او بياموزد؛ اما واجبات را به او نياموزد؟

گسترش اسلام در جزیره العرب و سایر نقاط با جنگ و شمشیر نبود، بلکه عواملی مانند شخصیت پیامبر(ص) و نوع رسالت حضرت، سبب توسعه اسلام گردید. نخست شخصیت پیامبر(ص) که از قبیله قریش و از خانواده هاشمی بودند، امتیاز ویژه ای از حیث پاکی، قداست و زعامت داشت که قابل مقایسه با هیچ قومی نبود. از سویی اسلام در جزیره العرب ظهور کرد؛ سرزمینی که از نفوذ دو دولت روم و ایران دور بود. همچنین قرآن معجزه ای بود که عرب فصیح را متحیر ساخته و در آن قوانین و معارف دینی و خبرهای غیبی با اسلوب فصیح و بلیغ آمده است. و ... .

پیامبر اکرم(ص) قبل از بعثت پیرو آیین هاى پیشین نبود، بلکه برنامه‌ اى مخصوص خود داشت که از طریق الهام فرشته بزرگ خدا به او اعلام مى‌ شد و آن حضرت مطابق این برنامه ویژه عمل مى‌ کرد.