آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

از مسائلي كه در «قيامت» اتفاق مي افتد، مسئله داوري خداوند و حكومت و قضاوت او در ميان انسان ها و پايان دادن به تمام اختلافاتى است كه در اين دنيا داشته اند. «قرآن» در اين باره مي فرمايد: «خداوند ميان شما روز قيامت در آنچه اختلاف داشتيد داورى مى كند». آرى او بهترين داوران است، چراكه از يكسو علم او به همه چيز احاطه دارد و چيزي از او پنهان نيست و از سوى ديگر خداوند نيازى به هيچ كس و هيچ چيز ندارد تا به خاطر آن بر خلاف حقّ داورى كند.

يكي از مسائلي كه در «قيامت» اتفاق مي افتد، مسئله داوري خداوند و حكومت و قضاوت او در ميان انسان ها و پايان دادن به تمام اختلافاتى كه در اين دنيا داشتند: اختلاف در مسائل عقيدتى، در برنامه هاى عملى و در تمام امور ديگر. «قرآن» در اين باره در سوره «حجّ»، آيه 69 مى فرمايد: (خداوند ميان شما روز قيامت در آنچه اختلاف داشتيد داورى مى كند)؛ «اَللهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ».
مسلّم است انواع حجابها كه در اين دنيا فكر و قلب انسانها را احاطه كرده (حجابِ حُبّ ذات و خودخواهى، حجابِ منافع شخصى و گروهى، حجابِ تعصّب و لجاجت، حجابِ گناهان و اصولا حجابِ عالَم مادّه كه در دنيا بسيار پر رنگ است) اجازه نمى دهد كه اختلافات اقوام و گروه ها و ملتها برطرف گردد؛ ولى در آنجا كه همه اين حجابها ديده مى شود و حاكميت و داورى مخصوص خداوند است تمام اين اختلافات پايان مى گيرد!
در سوره «تين» آيات 7 و 8 همين معنا در لباس ديگرى ظاهر شده است. پيامبر(صلى الله عليه وآله) روى سخن را به انسان ناسپاسي كرده كه خداوند او را در «احسن تقويم» آفريده، سپس بر اثر سوء اعمالش به «اسفل السافلين» كشيده شده و معاد و رستاخيز را به باد استهزاء و سُخريه گرفته است، مى فرمايد: (چه چيز سبب مى شود كه بعد اين همه دلائل و نشانه ها، روز جزا را انكار كنى؟)؛ «فَمَا يُكَذِّبُكَ بَعْدُ بِالدِّينِ».(1)، (آيا خداوند بهترين داوران نيست؟)؛ «اَلَيْسَ اللهُ بِاَحْكَمِ الْحَاكِمِينَ».
آرى او بهترين داوران است، چراكه از يكسو علم او به همه چيز احاطه دارد و هيچ چيز از او پنهان نيست و نخستين شرطِ داورىِ صحيح، آگاهى است و از سوى ديگر او نيازى به هيچ كس و هيچ چيز ندارد تا به خاطر آن بر خلاف حقّ داورى كند، اين انسان محتاج است كه تحت تأثير منافع شخصى و گروهى و گاه عواطف و احساسات بى دليل، حكمى بر خلاف حقّ مى دهد، بنابراين او احكم الحاكمين و بهترين داوران است.
قابل توجه اينكه در بسيارى از تفاسير، اين روايت از پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) نقل شده است كه وقتى اين آيات را به پايان مى رساند مى فرمود: «بَلَى وَ اَنَا عَلَى ذلِكَ مِنَ الشَّاهِدِينَ»؛ (آرى من گواهى مى دهم كه روز جزا حقّ است و خداوند احكم الحاكمين است). اين حديث، دليل بر تفسيرى است كه در بالا ذكر شد (دقت كنيد).(2)