آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

از ديدگاه امام علي(ع)، رهبر الهي مدير و مدبّر و با اقتدار بايد سخنانش سنجيده و توأم با فكر و اندیشه باشد و كارهايش سنجيده و همراه با تدبير و عاقبت انديشى باشد و پس از آگاهى از درستى كار، آن را قاطعانه انجام دهد.

ويژگى هايى كه امام علي(عليه السلام) درباره خودش به طور غيرمستقيم در خطبه 100 «نهج البلاغه» آورده است؛ در واقع اشاره به اوصافى است كه در هر رهبر الهى مدير و مدبّر و با اقتدار بايد باشد:
1. نخست اينكه: (بايد سخنانش سنجيده و توأم با فكر و تروّى باشد)؛ «دَلِیلُها مَکِیثُ الْکَلَامِ». همان گونه كه در روايت ديگرى از امام(عليه السلام) در «نهج البلاغه» آمده است: «لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ، وَ قَلْبُ الْأَحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ»(1)؛ (زبانِ عاقل پشت قلب او قرار گرفته و قلبِ احمق پشت زبان او است). يعنى خردمندان نخست مى انديشند، سپس سخن مى گويند؛ ولى سفيهان، نخست سخن مى گويند سپس پيرامون صحّت و بطلان كلام خود انديشه مى كنند!. 2. ديگر اينكه: كارهايش سنجيده و همراه با تدبير و عاقبت انديشى است و پس از آگاهى از درستى كار، آن را قاطعانه انجام مى دهد.
در حديثى از رسول خدا(صلى الله عليه و آله) مى خوانيم كه فرمود: «إِذَا هَمَمْتَ بِأَمْرٍ فَتَدَبَّرْ عَاقِبَتَهُ، فَإِنْ يَكُ خَيْراً وَ رُشْداً فَاتَّبِعَهُ، و إِنْ يَكُ غَيّاً فَاجْتَنِبْهُ»(2)؛ (هنگامى كه تصميم بر كارى گرفتى به عاقبت آن نيك بينديش! اگر خوب است و نيكى آن آشكار است، پيروى كن و اگر گمراهى است از آن بپرهيز).(3)