آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام علي(ع) درباره آثار و بركات باران مي فرمايد: «هنگامى كه ابرها سينه بر زمين نهادند، و آب هاى فراوان را كه بر دوش داشتند فرو گذاردند خداوند به وسيله آن از زمين هاى خشك و بى گياه، نباتات فراوانى رويانيد و از دامنه كوه هاى كم گياه، سبزه بسيار خارج ساخت، پس زمين به زيور باغ هايش غرق شادى شد، و با لباس نازك گلبرگ ها كه بر خود پوشيده به ناز آمد، و از زينتي كه از گردنبند گل هاى گوناگون يافته بود، در شادى فرو رفت!، همه اينها را غذا براي انسان ها و روزى براى چهارپايان قرار داد». پس زیبا شدن جهان طبیعت، بقای حیات موجودات، منشاء مواهب زیاد برای تغذیه حیوانات و تأمين نیازمندی های انسان از فوائد باران است.

امام علي(عليه السلام) در بخشی از خطبه 91 «نهج البلاغه» از آثار حيات بخش باران در سرتاسر زمين و بركات و فوايد آن سخن مى گويد و مى فرمايد: (هنگامى كه ابرها سينه بر زمين نهادند، و آب هاى فراوان [سنگينى] را كه بر دوش داشتند فرو گذاردند خداوند به وسيله آن از زمين هاى خشك و بى گياه، نباتات فراوانى رويانيد و از دامنه كوه هاى كم گياه، سبزه بسيار خارج ساخت)؛ «فَلَمَّا أَلْقَتِ السَّحَابُ بَرْكَ(1) بِوَانَيْهَا(2) وَ بَعَاعَ(3) مَا اسْتَقَلَّتْ(4) بِهِ مِنَ الْعِبْ‏ءِ(5) الْمَحْمُولِ عَلَيْهَا أَخْرَجَ بِهِ مِنْ هَوَامِدِ(6) الْأَرْضِ النَّبَاتَ، وَ مِنْ زُعْرِ(7) الْجِبَالِ الْأَعْشَابَ».
تعبيرات زيباى بالا چنين نشان مى دهد كه گويى ابرها باردار هستند و به هنگام نزول باران هاى سنگين، بار خود را بر زمين مى نهند. همان بارى كه سرچشمه حيات و زندگى و زيبايى و بركت است؛ نه تنها در دشت هاى بى آب و علف كه در دامنه و قلّه كوهها - كه آبيارى آن به دست انسان ها بسيار دشوار است - گياهان و درختان فراوان مى رويد و منبع بركات و منافع مختلفى براى انسانها مى شود.
در ادامه اين سخن امام(عليه السلام) زيبايى هاى جهان طبيعت را كه زائيده نزول باران هاست به تصوير كشيده، چنين مى فرمايد: (پس زمين به زيور باغ هايش غرق نشاط و شادى شد، و با لباس نازك گلبرگ ها كه بر خود پوشيده به ناز آمد، و از زينت و زيورى كه از گردنبند گل هاى گوناگون يافته بود، در وجد و شادى فرو رفت!)؛ «فَهِي تَبْهَجُ(8) بِزِينَةِ رِيَاضِهَا، وَ تَزْدَهِي(9) بِمَا أُلْبِسَتْهُ مِنْ رَيْطِ(10) أَزَاهِيرِهَا(11) وَ حِلْيَةِ مَا سُمِطَتْ(12) بِهِ مِنْ نَاضِرِ(13) أَنْوَارِهَا(14)».
ناگفته پيداست كه زيبايى هاى جهان طبيعت در آرامش روح و رفع خستگى و ايجاد قدرت و نيرو براى فعاليّت حيات، نقش مهمى دارد؛ بنابراين، تنها سخن از زيبايى نيست، هر چند زيبايى ها نشانه اى از جمال و جلال خالق است؛ بلكه اين زيبايى ها يكى از عوامل بقاى حيات و ادامه زندگى انسان ها است و حتّى به گفته دانشمندان: در نشاط حيوانات نيز بسيار مؤثّر است و بخش مهمّى از زيبايى هاى طبيعت آن ها را در برنامه هاى مختلف فعّال مى كند.
در پايان اين بخش مى فرمايد: (همه اينها را غذا و توشه انسان ها و روزى براى چهارپايان قرار داد)؛ «وَ جَعَلَ ذَلِكَ بَلَاغاً(15) لِلْأَنَامِ، وَ رِزْقاً لِلْأَنْعَامِ».
انسان ها نه تنها براى تغذيه از مواهب جهان طبيعت بهره مى گيرند، بلكه لباس و مسكن و مركب آنها و در يك كلام: «همه نيازمندى هاى آنها» از اين طريق تأمين مى شود. همانگونه كه «قرآن مجيد» مى فرمايد: «أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبّاً * ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقّاً * فَأَنْبَتْنَا فِيهَا حَبّاً * وَ عِنَباً وَ قَضْباً * وَ زَيْتُوناً وَ نَخْلاً * وَ حَدَائِقَ غُلْباً * وَ فَاكِهَةً وَ أَبّاً * مَتَاعاً لَكُمْ وَ لأَنْعَامِكُمْ»(16)؛ (ما آب فراوانى از آسمان فرو ريختيم. سپس زمين را از هم شكافتيم و در آن دانه هاى فراوان رويانديم و انگور و سبزى بسيار و زيتون و نخل فراوان و باغ هاى پر درخت و ميوه و چراگاه؛ تا وسيله اى براى بهره گيرى شما و چهارپايانتان باشد).
آرى! انسان نه تنها از گياهان و ميوه ها تغذيه مى كند و از الياف مختلف، لباس و فرش براى خود مى سازد؛ بلكه از چوب ها خانه مى سازد و از الياف، خيمه بر پا مى كند و از حيواناتى كه از گياهان تغذيه مى كنند فراورده هاى مختلفى براى انواع نيازمندى هاى زندگى خود تهيّه مى بيند.(17)