آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در سوره اسراء از آيه 22 تا 39 بخشى از مهمترين احكام اسلامى بيان شده، از توحيد گرفته تا مسأله حق پدر و مادر، و از مسأله قتل نفس گرفته تا زنا و خوردن اموال يتيمان، و از وفاى به عهد گرفته تا مسؤوليت هايى كه چشم و گوش و دل بر عهده دارند. اين امر نشان مى دهد كه مسأله وفاى به عهد در چارچوب اساسى ترين احكام اسلام قرار گرفته است.

خداوند در قرآن مى فرمايد: (به عهد خود وفا كنيد كه از عهد سؤال مى شود)؛ «وَ أوفُوا بِالْعَهْدِ اِنَّ الْعَهْد كانَ عَنْهُ مَسئُولا».(1) مفسران براى جمله «اِنَّ الْعَهْد كانَ عَنْهُ مَسئُولا» تفسيرهاى گوناگونى كرده اند، يكى همان است كه در ترجمه فارسى آن در بالا اشاره شد كه انسان مسئول است و عهد «مسئول عنه» است، يعنى درباره وفاى به عهد از انسان ها سؤال مى شود. ديگر اين كه از خود عهد و پيمان سؤال مى شود، گويى اينها موجوداتى زنده و عاقلند و از خودشان سؤال مى شود كه آيا حق آنها ادا شده است يا نه؟ و اين يك نوع معنى مجازى است كه براى تأكيد گفته شده است. ولى تفسير اول مناسب تر به نظر مى رسد.
در ضمن بايد توجه داشت كه در سوره اسراء از آيه 22 تا 39 بخشى از مهمترين احكام اسلامى بيان شده، از توحيد گرفته تا مسأله حق پدر و مادر، و از مسأله قتل نفس گرفته تا زنا و خوردن اموال يتيمان، و از وفاى به عهد گرفته تا مسؤوليت هايى كه چشم و گوش و دل بر عهده دارند، و اين امر نشان مى دهد كه مسأله وفاى به عهد در چارچوب اساسى ترين احكام اسلام قرار گرفته است. و جالب اين كه در پايان اين احكام مى فرمايد: «ذلِكَ مِما اَوُحى اِلَيْكَ رَبُكَ مِنَ الْحِكْمَةِ»(2)؛ (اين [احكام مهم] از حكمت هايى است كه پروردگارت به تو وحى فرستاده است).(3)