آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

برخي اهل سنت شيعه را متهم مي كنند كه معتقد است امام زمان(عج) در سرداب مقدس غايب شده و در همانجا زندگي مي كند و از آنجا ظهور مي نماید؛ در حاليكه اين تهمت ناشی از جهل و نادانى است. آری مقدس بودن سرداب براى شيعيان به جهت این است که امام زمان(عج)، پدر و جد بزرگوارشان(ع) در آنجا بوده و اينكه در آنجا عبادت كرده اند و از همان جا حضرت مهدى(عج) غايب شده است. هم چنين با مراجعه به كتاب هاى علماى شيعه، قبل از ولادت امام مهدى(عج) تا اين زمان، مي فهميم كه هيچ يك از آنان چنين اعتقادى نداشته و ندارند.

اهل سنت به جهت استهزاى عقايد شيعه مى گويند: «شيعه قائل است كه مهدى موعود بعد از تولدش در سردابى مخفى شده و غيبت خود را از آنجا شروع كرده و تاكنون نيز در آن سرداب به سر مى برد و ظهورش نيز از همان سرداب خواهد بود. لذا شيعيان هر روز از صبح تا غروب در آن سرداب به انتظار ظهورش مي نشينند و اشك ماتم مى ريزند».(1)
در پاسخ به این شبهه چند نكته را بايد گفت:
اولاً: اين نهايت جهل و نادانى است كه كسى به شيعه نسبت دهد كه آنان معتقدند كه امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) در سردابِ خانه خود غايب شده و تا هنگام خروج در آن باقى است! زيرا مطابق روايات فراوان امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) در سرزمين هاى مختلف بر دوستداران خود وارد مى شوند و در مناطق مختلف حضور پیدا مى كنند.
ثانیاً: سرداب عبارت است از طبقه پايين ساختمان خانه كه در مناطق گرمسير به جهت حفاظت از گرماى شديد مى سازند و اين نوع ساختمان در غالب خانه هاى عراق مشاهده مى شود و سامرا نيز از آن مستثنى نبوده است. امام هادى(عليه السلام) در خانه خود به جهت آسايش اهل بيتش و محافظت از گرما چنين سردابى را ساخته بودند كه بعد از شهادتش به امام عسكرى(عليه السلام) به ارث رسید.
مطابق تاريخ، حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه) از زمان ولادت از ديدگان مردم خصوصاً حكام مخفى بود و بعد از شهادت پدرش بر جسد او نماز گزارد و رسماً غيبت خود را از آن خانه آغاز نمود و از آنجا كه سكونت حضرت و ساير اعضاى خانواده در آن سرداب بوده است لذا مكان غيبت را به آن سرداب مقدس نسبت مى دهند. اين سرداب براى شيعيان اهل بيت(عليهم السلام) از آن جهت مقدس شمرده شده است كه امام زمان و پدرش و جدش(عليهم السلام) در آن سرداب به سر برده و عبادت به جاى آورده اند و از همان مكان نيز حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه) غايب شده است. نسبت غيبت حضرت به سرداب همانند نسبت غيبت به تمام خانه و هر مكانى است كه امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) در آن ديده شده و زندگى كرده است.
حضرت در موسم هاى دينى همچون حج حاضر شده و اقامه شعائر دينى مى نمايند و گواه بر زنده ها و مرده ها خواهند بود. لذا بهترين تعبيرى كه مى توان درباره سرداب مقدس و زيارت مردم از آنجا داشت اين است كه حضرت مكان خاصى ندارند. لذا شيعيان در محل هاى اختصاصى آن حضرت همچون مسجد سهله و مسجد جمكران و ... دور هم جمع مى شوند و به ياد آن حضرت ندبه كرده و از او درخواست ظهورش را مى نمايند و در حقيقت سرداب مقدس از آن جهت كه شروع غيبت از آنجا بوده جنبه رمزى داشته، در آنجا شيعيان گرد هم جمع مى شوند و از خداوند طلب خروج او را مى نمايند.
علامه امينى(رحمة الله عليه) مى فرمايد: «... شيعه اعتقاد ندارد كه غيبت امام در سرداب است و خودشان او را در سرداب مخفى كرده اند و از همان جا نيز ظهور خواهد كرد؛ بلكه اعتقاد شيعه - كه با احاديث تاييد شده - آن است كه او از مكه معظمه مقابل خانه خدا ظهور خواهد كرد. هرگز قائل نشده كه سرداب مقدس آن نور را در خود مخفى كرده است؛ بلكه آن سرداب خانه امامان(عليهم السلام) در سامرا بوده است و اين مسئله اى همگانى در خانه هاى عراق است كه به جهت حفاظت از گرما مى سازند. اين سرداب به طور خصوص از آن جهت شرف پيدا نموده كه به سه نفر از امامان دين(عليهم السلام) منسوب است، خانه اى كه خداوند متعال اذن داده كه ارتفاع معنوى يافته و در آن اسم و ذكر خدا برده شود».(2)
ثالثاً؛ عقيده هر مذهب يا دينى را مى توان از لابلاى كتاب هاى علماى آن مذهب يا دين يافت. با مراجعه به كتاب هاى علماى شيعه قبل از ولادت امام مهدى(عجل الله تعالی فرجه) تا اين زمان كه در دسترس همه است پى خواهيم برد كه هيچ يك از آنان حتى نزد عوام از آنها چنين اعتقادى وجود ندارد كه دشمنان شيعه به آنها نسبت مى دهند.(3)