آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

قول به عدم جواز انتقال امامت به دو برادر بعد از حسن و حسين(ع) و وجوب استمرار آن در اعقاب، از اعتقادات شيعه اماميه است و مستند به روايات متعددي است. در روايتي از امام صادق(ع) آمده است: «بعد از حسن و حسين هرگز امامت در دو برادر نخواهد بود».

احمد كاتب مى گويد: «قول به عدم جواز انتقال امامت به دو برادر بعد از حسن و حسين و وجوب استمرار آن در اعقاب، ضعيف است و اجماعى بر آن در آن وقت نبوده است ...».
در پاسخ بايد گفت: عموم شيعه اماميه و مشهور بلكه متواتر نزد آنان قبل از ولادت امام مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشريف)، اعتقاد به عدم جواز انتقال امامت به دو برادر بعد از امام حسن و امام حسين(عليهما السلام) است. اسماعيل بن على نوبختى مى گويد: «از اخبار متواتر از امامان صادق، علم پيدا نموديم كه امامت بعد از امام حسن و امام حسين(عليهما السلام) تنها در اولاد امام(عليه السلام) خواهد بود نه در برادر يا اقوام».(1) اشعرى قمى(2) و على بن حسن نوبختى(3) نيز همين اعتقاد را داشته اند.
از برخى روايات نيز اين مطالب به خوبى استفاده مى شود:
1. كلينى به سند صحيح از امام صادق(عليه السلام) نقل كرده كه فرمود: «لَا تَعُودُ الْإِمَامَةُ فِي أَخَوَيْنِ بَعْدَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ أَبَداً»(4)؛ (بعد از حسن و حسين هرگز امامت در دو برادر نخواهد بود).
2. نيز به سند ديگر از امام صادق(عليه السلام) نقل كرده كه فرمود: «لَا تَجْتَمِعُ الْإِمَامَةُ فِي أَخَوَيْنِ بَعْدَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ إِنَّمَا هِيَ فِي الْأَعْقَابِ وَ أَعْقَابِ الْأَعْقَابِ»(5)؛ (امامت در دو برادر بعد از حسن و حسين جمع نخواهد شد، همانا امامت در نسل ها و نسل هاى نسل هاست).
3. نيز از اسماعيل بن بزيع نقل شده كه از امام رضا(عليه السلام) سؤال شد: «أَنَّهُ سُئِلَ أَ تَكُونُ الْإِمَامَةُ فِي عَمٍّ أَوْ خَالٍ فَقَالَ لَا فَقُلْتُ فَفِي أَخٍ قَالَ لا ...»(6)؛ (آيا امامت در عمو يا دايى قرار خواهد گرفت؟ فرمود: خير. عرض كردم: دو برادر چطور؟ فرمود: خير ...).(7)