آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

قرآن در آیات بسیاری، به تبیین نیایش پیامبران الهی(ع) با پروردگار پرداخته است. از این رو در بیان نیایش و توبه حضرت آدم(ع)، هنگام رانده شدن از بهشت، می فرماید: «پروردگارا ما به خویشتن ستم روا داشتیم و اگر ما را نیامرزی و ترحّم ننمایی هر آینه از زیان کاران خواهیم بود». همچنین در تبیین نیایش حضرت یوسف(ع) می فرماید: «بار پروردگارا! زندان برای من از آنچه مرا به سوی آن دعوت می کنند بهتر است». و از زبان حضرت موسی می فرماید: «بار پروردگارا! همانا من به آنچه از خیر به سوی من نازل کردی محتاجم».

قرآن در آیات بسیاری، به تبیین نیایش پیامبران الهی(ص) با پروردگار پرداخته است.

1- نیایش حضرت آدم(علیه السلام):

هنگامی که آن حضرت(علیه السلام) از بهشت رانده شد، عرض کرد: «رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَتَرْحَمْنا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِینَ»(1)؛ (پروردگارا! ما به خویشتن ستم کردیم؛ و اگر ما را نبخشى و بر ما رحم نکنى، به یقین از زیانکاران خواهیم بود).

2- نیایش حضرت نوح(علیه السلام):

آن حضرت(علیه السلام) در دعای خود عرض می کند: «رَبِ ّ اغْفِرْ لِی وَلِوالِدَی وَلِمَنْ دَخَلَ بَیتِی مُؤْمِناً»(2)؛ (پروردگارا! مرا، و پدر و مادرم و همه کسانى را که با ایمان وارد خانه من شدند).

3- نیایش حضرت ابراهیم(علیه السلام):

آن حضرت(علیه السلام) بعد از گذاشتن زن و فرزندش در سرزمین خشک مکه به خداوند متعال عرض می کند: «رَبَّنا إِنِّی أَسْکَنْتُ مِنْ ذُرِّیتِی بِوادٍ غَیرِ ذِی زَرْعٍ عِنْدَ بَیتِکَ الْمُحَرَّمِ»(3)؛ (پروردگارا! من بعضى از فرزندانم رادر سرزمین بى آب و علفى، در کنار خانه اى که حرم توست، ساکن ساختم). همچنین در جای دیگر این گونه دعا کرده و می گوید: «رَبِ ّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاهِ وَمِنْ ذُرِّیتِی رَبَّنا وَتَقَبَّلْ دُعاءِ»(4)؛ (روردگارا! مرا بر پادارنده نماز قرار ده، و از فرزندانم[نیز چنین فرما]، پروردگارا! دعاى مرا بپذیر).

4- نیایش حضرت سلیمان(علیه السلام)

خداوند متعال دعای حضرت سلیمان(علیه السلام) را این گونه نقل می کند: «قالَ رَبِ ّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکُرَ نِعْمَتَکَ الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَی وَعَلی والِدَی وَأَنْ أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ وَأَدْخِلْنِی بِرَحْمَتِکَ فِی عِبادِکَ الصّالِحِینَ»(5)؛ (گفت: پروردگارا! شکر نعمتهایت را که بر من و پدر و مادرم ارزانى داشته اى به من الهام کن،[و توفیق ده] تا عمل صالحى که موجب رضاى توست انجام دهم، و مرا به رحمت خود در زمره بندگان صالحت وارد کن).

5 - مناجات حضرت یونس(علیه السلام)

خداوند متعال مناجات حضرت یونس(علیه السلام) را در شکم ماهی این گونه نقل می کند: «... فَنادی فِی الظُّلُماتِ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظّالِمِینَ* فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیناهُ مِنَ الْغَمِ»(6)؛ (در آن ظلمتها[ى متراکم] صدا زد:[خداوندا!] جز تو معبودى نیست؛ منزهى تو! من از ستمکاران بودم * ما دعاى او را به اجابت رساندیم؛ و از آن اندوه نجاتش بخشیدیم).

6 - نیایش حضرت یوسف(علیه السلام)

خداوند متعال دعای حضرت یوسف(علیه السلام) را درباره ماجرایش با زلیخا این گونه نقل می کند: «رَبِ ّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَی مِمّا یدْعُونَنِی إِلَیهِ...»(7)؛ ([یوسف] گفت: پروردگارا!زندان نزد من محبوبتر است از آنچه اینها مرا به سوى آن مى خوانند).

7 - نیایش حضرت موسی(علیه السلام)

قرآن درباره درخواست روزی حضرت موسی(علیه السلام) از خداوند متعال، چنین نقل می کند: «رَبِ ّ إِنِّی لِما أَنْزَلْتَ إِلَی مِنْ خَیرٍ فَقِیرٌ»(8)؛ (پروردگارا! به هر خیر و نیکى که تو بر من فرو فرستى نیازمندم).

8 - نیایش حضرت زکریا(علیه السلام)

او برای درخواست فرزند صالح از خداوند چنین دعا کرد: «رَبِ ّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیهً طَیبَهً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ»(9)؛ (پروردگارا! از سوى خود، فرزند پاکیزه اى[نیز] به من عطا فرما، که تو دعا را مى شنوى). خداوند متعال خطاب به پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) می فرماید: «قُلْ إِنَّما أَدْعُوا رَبِّی وَلا أُشْرِکُ بِهِ أَحَداً»(10)؛ (بگو: من تنها پروردگارم را مى خوانم و هیچ کس را همتاى او قرار نمى دهم).(11)