آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در مورد فلسفه «رضا» و «تسلیم» بايد گفت كه: اولاً: باعث اجراى دستورها و قوانين اسلامى مي شود، هر چند موافق ميل و منافع انسان نباشد. ثانياً: باعث تسليم بودن و رضایت مندی در برابر اجراى حقّ و عدالت مي شود. ثالثاً: موجب ايستادگى در برابر مشكلات و ناملايماتى است كه در راه انجام وظيفه وجود دارد. رابعاً: منجر به مقاومت در برابر مصائب و حوادث دردناك زندگی مي شود.

در بررسى  آيات و روايات اسلامى در مورد «رضا» و «تسلیم»، اين واقعيّت به ثبوت مى رسد كه هيچ گاه مفهوم آن، تسليم در برابر استعمار و استثمار و يا تن دادن به ذلّت و خوارى و رضا دادن به وضع نامطلوب ـ آن چنان كه افراد بى خبر فكر مى كنند ـ نيست؛ بلكه رضا و تسليم در حقيقت ما را به يكى از چند مطلب ذيل دعوت مى كند:
الف) اجراى دستورها و قوانين اسلامى، هر چند آن قوانين در ظاهر موافق ميل و منافع انسان نباشد و كسى كه داراى چنين روحى نباشد در عمق فكر خود، نسبت به آن قانون و قانونگذار معترض است و اين با حقيقت ايمان سازگار نيست و به همين جهت در احاديث آمده است كه علم و عرفان نسبت به پروردگار ايجاب مى كند كه در برابر او تسليم و نسبت به فرمان او راضى باشد.
ب) تسليم در برابر اجراى حقّ و عدالت در ذائقه انسان ناخوشايند است و مى دانيم تا اين روح تسليم و رضا در جامعه به وجود نيايد و افراد به حقّ خود قانع نشوند، هرگز عدالت اجتماعى برقرار نخواهد شد؛ بلكه همه نسبت به اجراى عدالت معترض و در برابر آن كارشكنى خواهند كرد.(1)
ج) ايستادگى در برابر مشكلات و ناملايماتى كه در راه انجام وظيفه وجود دارد و گاهى بعضى از افراد با ديدن چهره مشكلات چنان دستپاچه مى شوند كه از نيمه راه باز مى گردند؛ ولى پرورش روح رضا و تسليم اين امكان را به انسان مى دهد كه مشكلات را در خود هضم كرده و از مسير خود منحرف نشود و كوشش و تلاش را تا رسيدن به نتيجه نهايى ادامه دهد، آيه اى كه وضعيت ياران پيغمبر(صلى الله عليه وآله) را در غزوه احد بيان كرده، اشاره به اين نوع رضا و تسليم است.
د) مقاومت در مقابل مصائب و حوادث دردناكى كه خواه ناخواه در زندگى هر كس پيش مى آيد و گاهى افراد را چنان منقلب مى سازد كه رشته زندگى را به كلّى از دستشان بيرون مى برد.
رضا و تسليم در برابر چنين حوادثي، به انسان روح صبر و پايدارى و تلاش براى ساختن آينده اى بهتر و زدودن گرد و غبار يأس، از صفحه خاطر مى بخشد.(2)