آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند در قرآن در دو فراز «غرور» مشرکان را به تصویر کشیده است. نخست سخن از مشرکان خودخواه و خودپرست مکه است که به دلیل غرور و خودبینی خود را جماعتی نیرومند و متحد می دانستند و قرآن در یک پیشگویی اعجاز آمیز خبر از شکست و ناکامی این گروه مغرور می دهد، شکستی که زود دامانشان را گرفت و عبرت مردم شدند. در فراز دوم نیز سخن از مشرکانی است که دین و آیین حق را به بازی گرفته اند و مال و ثروت دنیا آنها را مغرور ساخته است و همین امر سبب کفر و عنادشان با حق شد.

در آيه 44 سوره «قمر» سخن از مشركان خودخواه و خودپرست مكّه است و مى ‏فرمايد: «اَمْ يَقُولُونَ نَحْنُ جَمِيعٌ مُنْتَصِرٌ»؛ (آنها مى‏ گويند ما جماعتى متّحد و نيرومنديم [و به همين دليل پيروزى با ماست]). در ادامه خداوند به اين مغرورهاي سبك مغز هشدار مى‏ دهد كه: «سَيُهْزَمُ الْجَمْعُ وَ يُوَلُّونَ الدُّبُرَ»؛ (به زودى جمعشان شكست مى‏ خورد و پا به فرار مى‏ گذارند!).
غرور و خودبينى، عامل مهمّ گناه و شكست و بدبختى است و قرآن مجيد در يك پيشگويى اعجاز آميز خبر از شكست و ناكامى اين گروه مغرور مى‏ دهد، شكستى كه به زودى دامانشان را گرفت و عبرت مردم شدند. در آيه دیگری سخن از مشركانى است كه دين و آيين حق را به بازى گرفته اند و مال و ثروت دنيا آنها را مغرور ساخته است و همين امر سبب كفر و عنادشان با حق شد، مى ‏فرمايد: «وَ ذَرِ الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَهُمْ لَعِباً وَ لَهْواً وَ غَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا ...»(1)؛ (كسانى را كه آيين [فطرى] خود را به بازى و سرگرمى [و استهزاء] گرفتند و زندگى دنيا آنها را مغرور ساخته است رها كن ...). اين تعبير شايد گواه اين باشد كه آنها قابل هدايت نيستند، چرا كه باده غرور، چنان آنها را سرمست كرده و زرق و برق دنياى مادّى چنان آنها را فريب داده كه به هيچ وجه حاضر به تسليم در برابر حق نيستند و جز سُخريّه و استهزاء در برابر حق كارى ندارند و اين معنى از عمق فاجعه ‏اى كه به خاطر غرورشان در آن گرفتارند خبر مى‏ دهد. تعبير به «دينهم» اشاره به فطرى بودن دين الهى است كه در سرشت همه انسانها حتّى مشركان وجود داشته و دارد، يا اينكه اشاره به كسانى است كه حتّى آيين بت‏ پرستى خودشان را به بازى و مسخره مى‏ گرفتند و به خاطر غرور حتّى به آن هم پايبند نبودند و يا اشاره به آيين اسلام است كه خداوند به نفع آنان و براى آنها فرستاده است.(2)