آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

یکی از دلایل حرمت «شراب» در اسلام، از بین رفتن عقل انسان است. آمار نشان می دهد كه شرابخواران تدريجاً ديوانه شده و سر از تيمارستان درمى آورند. در واقع شراب مهمترين گوهر وجودی انسان را زايل كرده، و وى را در رديف حيوانات قرار مى دهد. در واقع با تعطيلى عقل، مشكلات شرابخوار تمام نمى شود، بلكه ابتداى بدبختى و سيه روزى اوست، و در آن حال ممكن است دست به هر جنايتى بزند. از این رو اسلام با اطلاع از همه مفاسد و عواقب آن، و براى جلوگيرى از ابتلاى بشر به اين نوشيدنى خطرناك، حكم تحريم شراب را صادر كرد.

شاید این سوال برای کسی مطرح شود که چرا آيات قرآن و روايات معصومين(عليهم السلام) اين قدر در مذمّت شراب سخن گفته اند و دلیل و فلسفه آن چه می تواند باشد؟ در جواب باید بگوییم: دلايل زيادى براى اين مطلب وجود دارد، به يك نمونه آن توجّه كنيد:
شراب عقل انسان ـ كه گوهر وجودى اوست ـ را از انسان مى گيرد. بعضى خيال مى كنند كه شرابخوار فقط موقع مستى عقل خود را از دست مى دهد، امّا آمار و ارقام به ما مى گويد كه شرابخواران تدريجاً ديوانه مى شوند و سر از تيمارستان درمى آورند، 85% از ديوانه هاى موجود در تيمارستانهاى آمريكا بر اثر شرب خمر ديوانه شده، و تنها 15% آنها بر اثر علل و عوامل ديگر عقل خود را از دست داده اند.
در انگلستان در برابر هر 2249 ديوانه الكلى، 53 ديوانه غيرالكلى وجود دارد. يعنى از هر 40 ديوانه، 39 نفر آنها بر اثر مداومت بر شرب خمر ديوانه شده اند!(1)
آرى شراب مهمترين و سرآمدترين گوهر وجود انسان را زايل كرده، و وى را در رديف حيوانات قرار مى دهد. قابل توجّه اين كه با تعطيلى عقل مشكلات شرابخوار تمام نمى شود، بلكه ابتداى بدبختى و سيه روزى اوست، و در آن حال ممكن است دست به هر جنايتى بزند. آدم كشى، غصب اموال مردم، سرقت، خيانت به نواميس ديگران، ترك عبادات و طاعات، و دهها كار حرام ديگر همه در انتظار يك انسان فاقد عقل و شعور است. يكى از شعراى زبردست داستانى را به شعر درآورده كه مؤيّد گفتار ماست. توجّه فرماييد:
ابليس شبى رفت به بالين جوانى *** آراسته با شكل مهيبى سر و بر را
گفتا كه منم مرگ اگر خواهى زنهار *** بايد بگزينى تو يكى زين سه خطر را
يا آن پدر پير خودت را بكشى زار *** يا بشكنى از خواهر خود سينه و سر را
يا خود ز مى ناب بنوشى دو سه ساغر *** تا آن كه بپوشم ز هلاك تو نظر را
لرزيد از اين بيم جوان بر خود و جاداشت *** كز مرگ فتد لرزه به تن ضيغم نر را
گفتا نكنم با پدر و خواهرم اين كار *** لكن به مى از خويش كنم رفع ضرر را
جامى دو سه مى خورد چو شد چيره ز مستى *** هم خواهر خود را زد و هم كشت پدر را
اى كاش شود خشك بن تاك خداوند *** زين مايه شر حفظ كند نوع بشر را(2)
اگر انسان جنايتها، بيماريها، زندانها، تيمارستانها و ديگر جريمه هايى را كه دنياى امروز براى استفاده از شراب مى پردازد را محاسبه كند حقيقتاً آمار تكان دهنده اى مى شود.
اسلام براى جلوگيرى از ابتلاى بشر به اين نوشيدنى خطرناك، و با اطّلاع از همه مفاسد و عواقب آن، حكم تحريم شراب را صادر كرد.(3)