آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

روايات زيادى در منابع اسلامى داريم كه نشان مى دهد اعمال خيرى كه انسان براى درگذشتگان انجام مي دهد به صورت هدايائى به آنها مى رسد، اين مطلب هم دلالت بر وجود عالم برزخ دارد و هم دليل بر ارتباط اموات با اين جهان است. در روايات متعددى آمده كه اگر انسان در ميان مردم، سنّت حسنه اى يا سنّت سيّئه اى بگذارد، آثارش به او مى رسد؛ همچنين مردگان از بركات صدقات جاريه (يعني كارهاى نيكى كه اثر مستمر دارد) نيز بهره مند مي شوند.

روايات زيادى كه در منابع مختلف اسلامى آمده است نشان مى دهد كه اعمال خيرى كه براى گذشتگان انجام داده مى شود به صورت هدايائى به آنها مى رسد، اين مطلب از يك سو دلالت بر وجود عالم برزخ دارد و از سوى ديگر دليل بر ارتباط آنها با اين جهان است. در حديثى از امام على بن موسى الرضا(عليهما السلام) مى خوانيم: «ما مِنْ عَبْد زار قَبْرَ مُؤمِن فَقَرَءَ عَلَيْهِ اِنَّا اَنْزَلْناهُ فىِ لَيْلَةِ الْقَدْرِ سَبْعَ مَرّات اِلاّ غَفَرَ اللهَ لَهُ وَ لِصاحِبِ الْقَبْرِ»(1)؛ (هيچ مؤمنى نيست كه زيارت قبر مؤمنى كند و هفت مرتبه انا انزلناه را بر او بخواند مگر اينكه خدا او و صاحب قبر را مى آمرزد).
بلكه از پاره اى از روايات استفاده مى شود كه: «حضرت مسيح(عليه السلام) از كنار قبرى گذشت و صاحب آن را در عذاب الهى ديد، سال ديگر كه از آنجا مى گذشت آرامشى بر او مشاهده كرد، هنگامى كه از پيشگاه خداوند سؤال كرد خطاب آمد كه اين به خاطر كار خيرى است كه فرزند صالح او انجام داد، جادّه اى را اصلاح و يتيمى را پناه داد».(2) حتّى از روايات متعددى استفاده مى شود كه اگر انسان سنّت حسنه اى در ميان مردم بگذارد يا سنّت سيّئه اى، آثارش به او مى رسد و همچنين صدقات جاريه (كارهاى نيكى كه اثر مستمر دارد) بركاتش به او واصل مى گردد.(3)
در حديثى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم كه فرمود: «سِتُّ خِصالِ يَنْتَفِعُ بِهَا الْمُؤْمِنُ مِنْ بَعْدِ مَوْتِهِ وَلَدٌ صالِحٌ يَسْتَغْفِرُلَهُ وَ مُصْحَفٌ يَقْرَءُ وَ قَلِيبٌ يَحْفِرُهُ وَ غَرْسٌ يَغْرِسُهُ وَ صَدَقَةُ ماء يُجْرِيْهِ وَ سُنَّةٌ حَسَنَةٌ يُؤخَذُ بِها بَعْدَهُ»(4)؛ (شش چيز است كه مؤمن بعد از مرگش از آن بهره مى گيرد، فرزند شايسته اى كه استغفار براى او كند، قرآنى كه مردم در آن بخوانند، چاه آبى كه حفر كرده است، درختى كه نشانده، آب جارى كه در اختيار مردم بگذارد و سنتّ نيكى كه بعد از وى به آن عمل كند.(5)