آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

درباره نقش اضطرار و يأس از ديگران در استجابت دعا، امام صادق(ع) مي فرمايد: «اگر خواستيد دعاي شما مستجاب شود ابتدا از غير خدا قطع اميد كنید، تا دلتان به هيچ قدرتي جز حق تكيه نكند، آنگاه دعا كنيد، يقيناً آن دعا مستجاب است». از این آیه که مي فرمايد: «أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَکْشِفُ السُّوءَ» برداشت می شود که اِله و ربّ آن است كه بتواند مضطر را اجابت كند و آنها كه قدرت اجابت مضطر را ندارند، اِله نيستند. همچنین اشاره می کند که شخص مضطر می فهمد که حل مشکلش تنها به دست خداست.

درباره نقش اضطرار و يأس از ديگران در استجابت دعا، امام صادق(عليه السلام) فرمود: «اگر خواستيد دعاي شما مستجاب شود ابتدا از غير خدا قطع اميد كنید، تا دلتان به هيچ قدرتي جز حق تكيه نكند، آنگاه دعا كنيد، يقيناً آن دعا مستجاب است».(1) خداي سبحان مي فرمايد: «أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَکْشِفُ السُّوءَ»(2) اِله و ربّ آن است كه بتواند مضطر را اجابت كند و آنها كه قدرت اجابت مضطر را ندارند، اِله نيستند. آن كس كه نظام آفرينش را آفريد، خداست و هم او [مي تواند] مشكلات شما را حل مي كند.
اينكه فرمود: «أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ» يعني غير مضطر نمي‏ فهمد كار دست چه كسي است؟ لذا مي گويد: اول خدا، دوم طبيب. ولي شخص مضطر مي ‏فهمد كه اول خدا و آخر خدا. مثلا ً گاهي پاي انسان مي ‏لغزد، ديگري دست او را مي گيرد؛ مي گويد: اول خدا، دوم اگر اين شخص نبود از پله مي ‏افتادم. آنكه مضطر است درك مي كند كه چنين نيست و مي گويد: «كَمْ مِنْ عِثَارٍ وَقَيْتَه‏»(3) خدايا تو، مرا از همه لغزشها حفظ كردي. آنجا كه دستي در آمد و مرا گرفت، دست تو بود؛ تو به او دستور دادي. نه اينكه خدا مضطر را اجابت كند؛ غير مضطر را اجابت نكند. منتها مضطر مي ‏فهمد كه مجيب كيست! غير مضطر يا اصلا ً نمي‏ فهمد يا اگر مي‏ فهمد شرك ‏آلود است. از اين رو مي گويد: اول خدا، دوم خدا پدر فلان كس را بيامرزد. مگر شرك غير اين است؟ موحد چنين منطق و بينشي ندارد؛ بلكه مي گويد خدا را شكر كه از اين راه مشكل من را حل كرد. اينها را مجراي فيض او مي‏ داند.(4)