آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

مصادیق «شرّ» در قرآن و روايات عبارتند از: 1. بخل 2. افرادى كه تعقل نمى كنند. 3. پيشواى ظالمى كه گمراه شده و گمراه مى كند. 4. كسى كه از ترس شرّش اكرام شود. 5. ظالم 6. كسى كه عذرخواهی نمی پذیرد. 7. كسى كه از مردم مى ترسد ولی از خدا نمى ترسد. 8.كسى كه نسبت به مردم سوء ظن دارد و مردم هم به خاطر عملكرد بدش به او اعتماد ندارند و ...

در قرآن و روايات مصاديقي براي «شرّ» بيان شده است:
1. قرآن «بخل» را از شرور شمرده است: «وَ لَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِمَا آتَاهُمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَّهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ»(1)؛ (كسانى كه به آنچه خداوند از فضل و رحمتش به آنها داده بخل مي ورزند، گمان نكنند براى آنها خير است؛ بلكه براى آنها شرّ است). افراد بخيل فكر مى كنند اگر از اعطاء مال به ديگرى امساك كنند، براى آنها بهتر است و مال بيشترى روى هم انباشته مى كنند، ولى خداوندي كه اين اموال از اوست و به آنها بركت مى دهد، اين بخل را خير نمى داند، بلكه شرّ مى شمارد.
2. «افرادى كه تعقل نمى كنند» شرّ هستند. قرآن مى فرمايد: «إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لَايَعْقِلُونَ»(2)؛ (بدترين جنبندگان نزد خداوند، افراد كر و لالى هستند كه انديشه نمى كنند). كسانى كه تعقل نمى كنند و گوش هاى آنها از سخنان الهى ناشنوا و از گفتن حق امتناع مي ورزد بدترين مخلوقات از نظر كتاب الهى هستند.
از مصاديق اين عدم تعقل كنندگان، كافرانى هستند كه از روى آگاهى كفر ورزيدند: «إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللهِ الَّذِينَ كَفَرُوا فَهُمْ لَايُؤْمِنُونَ»(3)؛ (همانا بدترين جنبندگان نزد خداوند كسانى هستند كه كفر ورزيدند و آنها ايمان نمى آورند).
3. «پيشواى ظالم و جائرى كه گمراه شده و گمراه مى كند» از مصاديق شرّ است. مولى على(عليه السلام) مى فرمايند: «اِنَّ شَرَّ النّاسِ عِنْدَ اللّهِ اِمَامٌ جَائِرٌ ضَلَّ وَ ضُلَّ بِهِ»(4)؛ (بدترين مردم نزد خداوند، رهبر و پيشواى ظالمى است كه گمراه شد و به وسيله او مردم گمراه مى شوند).
4. «كسى كه از ترس شرش اكرام شود»، خود شرّ است، رسول گرامى(صلی الله علیه و آله) مى فرمايند: «شَرُّ النّاسِ عِندَ اللّهِ يَومَ القِيَامَةِ اَلَّذِينَ يُكرَمُونَ اِتِّقَاءَ شَرِّهِم»(5)؛ (بدترين مردم نزد خداوند روز قيامت، كسانى هستند كه به خاطر پرهيز از شرّشان اكرام و احترام مى شوند).
5. «ظالم» شرّ است، مولى على(عليه السلام) فرمودند: «شَرُّ النّاسِ مَن يَظلِمُ النّاسَ»(6)؛ (بدترين مردم كسى است كه به مردم ظلم و ستم مى كند).
6. «كسى كه عذر و عفو قبول نمى كند» شرّ است. مولى على(عليه السلام) مى فرمايند: «شَرُّ النّاسِ مَن لَايَقبِلُ العُذرَ وَ لَايُقِيلُ الذَنبَ»(7)؛ (بدترين مردم كسى است كه عذر نمى پذيرد و از گناه ديگرى گذشت نمى كند).
7. «كسى كه از مردم مى ترسد و از خدا نمى ترسد» مصداق شرّ است. مولى على(عليه السلام) فرمودند: «شَرُّ النّاسِ مَنْ يَخْشَى النّاسَ فى رَبّه وَ لَايَخْشى رَبَّهُ فِى النّاسِ»(8)؛ (بدترين مردم كسى است كه در برابر فرامين خداوند از مردم مى ترسد و در مورد رضايت مردم از پروردگارش نمى ترسد).
8. حضرت علي(عليه السلام) فرمودند: (كسى كه نسبت به مردم سوء ظن دارد و به آنها اعتماد نمى كند و اَحَدى هم به خاطر عملكرد بدش به او اعتماد نمى كند از مصاديق شرّ است)؛ «شَرُّ النّاسِ مَنْ لَايَثِقُ بِاَحَدٍ لِسُوءِ ظَنِّهِ وَ لَايَثِقُ بِهِ اَحَدٌ لِسُوءِ فِعلِهِ».(9)،(10)