آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

از وظایف مهم علماء عمل کردن بر طبق علم خود است. پیامبر(ص) می فرماید: «علماء دو دسته اند: دسته اى كه به علمشان عمل مى كنند و اينها اهل نجاتند و دسته اى كه بر طبق علم خود عمل نمى كنند، اين گروه دچار هلاكت و نابودى شده و...» در روايت آمده است که «حاکم ظالم و عالم فاجر، شدیدترین عذاب را می بینند»، همچنین آمده است: «آتش افروز جهنم ... عالمى است كه دين خود را به دنيا فروخته است».

از امور بسيار مهم كه بر عالِم لازم است، عمل كردن بر طبق علم خود است. چنانكه اين بر غير عالِم هم لازم است؛ ولى براى عالِم مؤكد است و از اين رو خداوند ثواب زن هاى پيامبر(صلی الله علیه و آله) را كه مطيع باشند دو برابر و عقوبت آنها را در صورت عصيان نيز دو برابر قرار داده است. مولاى متقيان(علیه السلام) در روايتى از پيامبر(صلی الله علیه و آله) نقل كردند كه: «علماء دو دسته اند: دسته اى كه علم و آگاهى خود را بكار گرفته و بر طبق آن عمل مى كنند و اينها اهل نجاتند و دسته اى كه بر طبق علم خود عمل نمى كنند، اين گروه دچار هلاكت و نابودى شده و اهل جهنم از بوى عالِمى كه علم خود را رها كرده و به مرحله عمل نرسانده متأذى و ناراحتند و سخت ترين اهل جهنم از نظر ندامت و حسرت، شخصى است كه بنده اى را به طرف خدا دعوت كرده و دعوت او نيز مؤثر افتاده و آن بنده در صراط مستقيم قرار گيرد و سرانجام خداوند او را به بهشت داخل كند؛ ولى خود اين شخص كه دعوت كننده بوده، بواسطه ترك عمل و پيروى هواى نفس و طولانى بودن آرزويش به آتش افتاده است».(1)
در روايت است كه «زمامدار ظالم و عالم فاجر، شديدترين مردم از نظر عقابند».(2) «آتش زنه و آتش افروز در روز قيامت هر ثروتمند بخيل است كه مالش را از فقرا بخل كرده و هر عالِمى است كه دين خود را به دنيا فروخته است».(3) «در جهنم سنگ آسيائى است كه علماء سوء را آرد مى كند».(4)،(5)