آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

قرآن در سوره «واقعه» پس از آنكه مقام والاى سابقون و پيشگامان را بر مى شمرد مى فرمايد: «[ایشان] گروهى از امت هاى نخستين و اندكى از امت هاى آخرين [هستند]». حاكم حسكانى در «شواهد التنزيل» چندين روايت ذكر مي كند كه منظور از «قليل من الاخرين» على(ع) است. بديهى است مفهوم اين آيه انحصار بهشتیان در علی(ع) نیست؛ بلكه پيشگام بودن در ايمان، مقام والايى را در بهشت و در جوار قرب الهى مى طلبد كه ويژه على(ع) بعد از پيامبر(ص) است.

قرآن مجيد در سوره «واقعه» پس از آنكه مقام والاى سابقون و پيشگامان را بر مى شمرد و بیان می کند كه آنها مقربان درگاه الهى هستند و جايگاهشان در باغهاى پر نعمت بهشتى است مى افزايد: «ثُلَّةٌ مِنَ الاوَّلينَ وَ قَليل مِنَ الآخِرِينَ»(1)؛ (گروهى از امت هاى نخستين هستند و اندكى از امت هاى آخرين).
حاكم حسكانى در «شواهد التنزيل» چندين روايت، از محمد بن فرات و محمد بن سهل و على بن عباس از جعفر بن محمد(عليه السلام) نقل مى كند كه در تفسير آيه «وَ قَليل مِنَ الآخِرِينَ» فرمود: «منظور على بن ابى طالب(عليه السلام) است».(2)
بديهى است مفهوم اين آيه اين نيست كه بهشتىِ اين امت، منحصر به او است؛ بلكه مقام والاى پيشگام بودن در ايمان، مقامات والايى را در بهشت و در جوار قرب الهى مى طلبد كه ويژه على بن ابى طالب(عليه السلام) بعد از پيامبر اسلام(صلی الله علیه و اله) است، به همين دليل در آيات 39 و 40 اين سوره كه مقامات و نعمت هاى گروه ديگرى از بهشتيان (اصحاب اليمين) را بيان مى فرمايد، در آخر كار مى گويد: «ثُلَّة مِنَ الاَوَّلينَ وَ ثُلَّة مِنَ الآخِرِينَ»؛ (گروهى از امت هاى نخستين هستند و گروهی از امت هاى آخرين).
روشن است كه اصحاب يمين گرچه بهشتى هستند امّا به پاى مقرّبين از سابقين نمى رسند.(3)