آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

گاهى تصور مى شود منشأ اختلاف در وضو، اختلاف در قرائت در آیه 6 سوره مائده است. زیرا بعضى «وارجُلکُم» را با اعرابِ جرّ خوانده اند که عطف به «رؤوس» باشد و مقتضاى آن وجوب مسح پاهاست. بعضى با فتحه لام خوانده اند که عطف به «وجوهَکم» باشد که مسلتزم شستن پاهاست. این وجه درست نیست، زیرا  یک عرب زبان بدون سابقه ذهنى، «ارجُل» را عطف به «رؤوس» مى داند، چه به فتحه بخواند چه به کسره و اصلاً عطف به «وجوه» به ذهنش خطور نمى کند تا منشأ اختلاف باشد.

گاهى تصور مى شود منشأ اختلاف در آن عصر، اختلاف قرائت در آیه 6 سوره مائده است. بعضى «وارجُلکُم» را با اعرابِ جرّ خوانده اند که عطف به «رؤوس» باشد و مقتضاى آن وجوب مسح پاهاست. بعضى با فتحه لام خوانده اند که عطف به «وجوهَکم» باشد که مسلتزم شستن آنهاست. این وجه درست نیست. یک عرب زبان اگر بدون پیش داورى و سابقه ذهنى آیه را بخواند، «ارجُل» را عطف به «رؤوس» مى داند، چه به فتحه بخواند چه به کسره و اصلاً عطف به «وجوه» به ذهنش خطور نمى کند تا منشأ اختلاف باشد.
کسى که در پى تفسیر آیه و فهم مدلول آن است، باید خود را چنان تصور کند که در عصر نزول آیه حاضر است و آن را از دهان پیامبر(صلى الله علیه وآله) یا اصحاب او مى شنود. آنچه را با این شرایط بفهمد، بین خود و خدایش همان حجت است و نباید به وجوه و احتمالات مختلفى که بعد از آن زمان پیدا شده توجه کند. اگر این آیه را به یک عرب زبان دور از این فضاهاى فقهى و اختلافات مسلمین در کیفیت وضو عرضه کنیم و از او بخواهیم آنچه را مى فهمد بازگو کند، به روشنى خواهد گفت: «وضو دو شستن دارد و دو مسح»بدون آن که بیندیشد کلمه «ارجُل» (پاها) عطف به «رؤوس» است یا «وجوه»، او مى فهمد که آیه دو جمله دارد که در آنها دو حکم به صراحت بیان شده است: یکى شستن صورت و دست ها تا آرنج، دیگرى مسح سر و پاها. یعنى حکم صورت و دست یکى است و حکم سر و پاها هم یکى و تفکیک حکم سر از پاها نه تنها محتمل نیست، بلکه خلاف ظاهر آیه است.(1)