پاسخ اجمالی:
در سقیفه گروهى به خلافت ابى بکر رأى داده و گروهى از صحابه از بیعت با وى سرباز زدند و در خانه على(ع) اعتصاب نموده، گفتند: ما جز با على (ع) با کسى بیعت نمى کنیم. گرچه از همان روز تشیع پدید آمد، ولی عکس العمل آنان اندیشه خلق الساعه اى که نتیجه وقایع آن روز باشد، نبود، بلکه نتیجه آگاهى هاى آنان از سفارش هاى پیامبر(ص) بر خلافت على (ع) و تلاششان در پیاده شدن وصیت پیامبر (ص) درباره او بودند.
پاسخ تفصیلی:
عده اى چنین تصور کرده اند که در سقیفه گروهى به خلافت ابى بکر رأى داده و گروهى از صحابه پیامبر(صلَّى اللّه علیه و آله ) از بیعت با وى سرباز زدند و گفتند: ما جز با على(علیه السَّلام) با کسى بیعت نمى کنیم (1) و در همین روز تشیع در مقابل تسنن پدید آمد.
هر چند سرگذشت سقیفه یک واقعه غم انگیز بود و هنوز پیکر مطهر پیامبر(صلَّى اللّه علیه و آله) بر زمین بود و بنى هاشم و گروهى دیگر در خانه پیامبر(ص) مشغول غسل و کفن کردن آن حضرت بودند که دو قبیله اوس و خزرج دور هم گرد آمدند تا گوى خلافت بربایند، وقتى ابوبکر و عمر از جریان آگاه شدند، جسد پیامبر را ترک نموده و همراه سه نفر دیگر به سقیفه رفتند و درباره خلافت و رهبرى امت سخن گفتند. قبیله اوس به خاطر این که قبیله خزرج برنده خلافت نباشد، با ابى بکر بیعت کردند و خزرجیان نیز عکس العمل نشان دادند و گفتند: لا نبایع إلّا علیّاً، سرانجام گروه نخست با پیروزى از سقیفه بیرون آمدند، و در نیمه راه و در مسجد مردم را به بیعت دعوت کردند. در همین هنگام، گروهى در خانه على (علیه السَّلام) یا نقطه دیگر اعتصاب نموده، و همگان خواهان امامت و پیشوایى على (ع) بودند و از همان روز تشیع پدید آمد.
ولی باید گفت: که اعتصاب آنان اندیشه خلق الساعه اى که نتیجه وقایع آن روز باشد، نبود، آنها به سابقه سفارش هاى پیامبر(صلَّى اللّه علیه و آله) بر خلافت على(علیه السَّلام) اصرار ورزیدند و خواستار پیاده شدن وصیت پیامبر (ص) درباره او بودند.
مسعودى در مروج الذهب در حوادث پس از درگذشت پیامبر(صلَّى اللّه علیه و آله) مى نویسد: امام على(علیه السَّلام) و گروهى از شیعیان او در منزل وى نشستند و حاضر به بیعت با ابى بکر نشده و خواهان پیشوایى على (ع) بودند.(2) گروهى از صحابه وقتى از بیعت عده اى با ابى بکر مطلع شدند، زبان به اعتراض گشودند، مثلًا سلمان برخاست و گفت: به دنبال سالخوردگان رفتید، و از سرچشمه علم غافل شدید، هرگاه خلافت را در اهل بیت پیامبر (ص قرار مى دادید، حتى دو نفر هم بر سر آن اختلاف پیدا نمى کردند.(3)
ابوذر وارد مدینه شد و از بیعت سقیفه آگاه گشت، رو به صحابه پیامبر(صلَّى اللّه علیه و آله) نمود و به اعتراض گفت: به فرد پایین تر راضى شدید و پیوند رسول خدا(ص) را نادیده گرفتید، اگر از اهل بیت او پیروى مى کرد، دو نفر با شما اختلاف نمى کرد.(4) .
اینها نمونه هایى است از کلمات صحابه که از بیعت سقیفه انتقاد کرده اند و خواهان پیشوایى على(علیه السَّلام) شدند. این نوع طرز تفکر زاییده روز سقیفه نبود، بلکه نتیجه آگاهى هاى آنان از سفارش هاى پیامبر(صلَّى اللّه علیه و آله) و پیام هاى او درباره پیشوایى على(ع) بود.(5)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.