آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

فقهای اهل سنت، عمر را جزء کسانى مى شمارند که غناء را مباح مى دانند و او را در شمار افرادى مانند: عثمان، عبدالرحمن بن عوف، سعد بن ابى وقّاص، عبدالله بن عمر، معاویه، عمرو عاص، نعمان بن بشیر، و حسّان بن ثابت قرار می دهند. ایشان می نویسند: جواز غنا و گوش دادن به آن از گروهى از صحابه و تابعان روایت شده و از جمله صحابه، عمر است که هرگاه داخل خانه اش مى شد یک یا دو بیت را ترنّم مى کرد. لذا این فقها با این روایات بر مباح بودن غنا در بعضى مواقع استدلال کرده اند.

عینى در «عمدة القاری فی شرح صحیح بخارى»(1) به نقل از کتاب «التمهید» ابن عبدالبّر، عمر را جزء کسانى مى شمارد که غناء را مباح مى دانند، و او را در شمار افرادى مانند: عثمان، عبدالرحمن بن عوف، سعد بن ابى وقّاص، عبدالله بن عمر، معاویه، عمرو عاص، نعمان بن بشیر، و حسّان بن ثابت قرار داده است.
و شوکانى نیز در «نیل الأوطار» نوشته است(2): «جواز غنا و گوش دادن به آن از گروهى از صحابه و تابعان روایت شده و از جمله صحابه، عمر است»؛ چنانکه ابن عبد البرّ(3) و دیگران روایت کرده اند .
و آن گونه که در «نیل الأوطار»(4) آمده است، مبرّد و بیهقى در «المعرفة» درباره عمر نقل کرده اند: «أ نّه إذا کان داخلاً فی بیته ترنّم بالبیت والبیتین»؛ (عمر هرگاه داخل خانه اش مى شد یک یا دو بیت را ترنّم مى کرد) .
و شوکانى با این روایت بر مباح بودن غنا در بعضى مواقع استدلال کرده است، و این مى رساند که منظور از ترنّم، غناء است .
و ابن منظور در لسان العرب(5) نوشته است: «قد رخّص عمر(رضی الله عنه) فی غناء الأعراب»؛ (عمر، غناى اعراب را اجازه داده بود).
و همچنین خوات بن جبیر صحابى مى گوید: «ما براى حجّ با عمر خارج شدیم ، و با سوارانى به راه افتادیم که در میان آنها ابوعبیدة بن جرّاح و عبدالرحمن بن عوف بودند، پس گفتند : از شعر ضرار براى ما با غناء بخوان . عمر گفت: ابوعبدالله را واگذارید تا اشعار خود را با غناء بخواند؛ پس پیوسته براى آنها غناء خواندم تا سحر شد و آنگاه عمر گفت : « إرفع لسانک یا خوات فقد أسحرنا»؛ ( اى خوات! زبان بازگیر که شب را به سحر رساندیم) (6) .
و از سائب بن یزید نقل شده است: هنگامى که با عبدالرحمن بن عوف در راه مکّه بودیم به رباح گفت: براى ما غنا بخوان پس عمر به او گفت: «إن کنت آخذاً فعلیک بشعر ضرار بن الخطّاب»؛ ( اگر مى خواهى بخوانى، از شعر ضرار بن خطّاب بخوان) (7) .(8)