آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در منابع روایی آمده که پیامبر(ص) فرمود: «علیکم بسنة الخلفاء الراشدین...». این حدیث آنگونه که برخی می پندارند به هیچ وجه بر کسانی که در سقیفه بنی ساعده یا با توصیه ابوبکر یا با شورا به خلافت انتخاب شدند منطبق نیست بلکه به اعتقاد صحیح امامیه باید این حدیث را بر اهل بیت(ع) که پیامبر(ص) آنها را در حدیث ثقلین و... معرفی کرده و به عنوان وصی خود منصوب نموده و صفات و عددشان را بیان نموده، منطبق ساخت.

اهل سنّت این روایت صحیح پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) که مى فرماید: «علیکم بسنّتی وسنّة الخلفاء الراشدین المهدیّین فتمسّکوا بها ، وعضّوا علیها بالنواجذ ، وإیّاکم ومحدثات الاُمور ; فإنّ کلّ محدثة بدعة وکلّ بدعة ضلالة»(1)؛ (مراقب سنّت من و خلفاى راشدین و مهدییّن باشید و به آن تمسّک بجویید، و با چنگ و دندان آن را حفظ کنید، و از امور ساختگى (وبرخلاف کتاب و سنّت) دورى کنید; زیرا هر امر ساختگى بدعت است وهر بدعتى گمراهى است) را بر کسانى که با اختیارِ مردم، یا به تعیین ابوبکر، یا با تعیین شورا بر مسند خلافت تکیه زدند ، حمل کرده اند ، امّا این توجیه نزد شیعۀ امامیه صحیح نمى باشد، زیرا معقول نیست که پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) دستور پیروى از سیره و روش کسانى را صادر کند که سیره و روش ندارند، و هر چه از فقه و کتاب و سنّت دارند همه را از دهان دیگران شنیده اند و یا به رأى خود فتوا داده اند، مانند ابوبکر که مى گوید : «إنّی سأقول فیها برأیی فإن یک صواباً فمن الله ، و إن یک خطأً فمنّی ومن الشیطان»(2)؛ (من به زودى رأى و نظر خود را بیان مى کنم حال اگر درست بود از سوى خداست و اگر اشتباه بود از خودم و شیطان است) .
و معناى صحیح حدیث طبق نظر شیعه امامیّه آن است که مقصود پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) از خلفا کسانى است که همواره نامشان را تعیین فرموده و آنان را در حدیث ثقلین عِدْل و همسنگ قرآن کریم قرار داده است، آنجا که مى فرماید: «إنّی تارک فیکم الخلیفتین ،ـ أو مخلِّف فیکم الثقلین ـ : کتاب الله وعترتی أهل بیتی لن یفترقا حتّى یردا علیَّ الحوض»(3)، چنانکه مقتضاى لام عهد در کلمه «الخلفاء» همین است، خلفائى که آنان را به رشد و هدایت توصیف کرده است. و آنان انسان هایى هستند که سیره و روششان مو به مو و بدون ذرّه اى اختلاف، مطابق با سیره و روش پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى باشد. نه آنکه مقصود، افرادى باشد که حضرت آنها را معرّفى نکرده، یا منصوب ننموده، و یا آنان را وصىّ قرار نداده است، و عددى را که بیان کرده بر آنها انطباق پیدا نمى کند، بلکه صفات و عددى را که ذکر فرموده فقط بر خلفاى از اهل بیت معصومش(علیهم السلام) مطابقت دارد. و تمسّک به این حدیث براى اثبات خلافتى که اهل سنّت به دنبال آن هستند، صحیح نمى باشد .(4)