آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

عمر درباره زن دیوانه ای که زنا کرده بود، حکم سنگسار صادر کرد. امام علی(ع) سخن رسول الله(ص) درباره تکلیف نداشتن دیوانه را به عمر یادآور شد. پس حضرت، آن زن را از مامورین عمر گرفت و رها کرد.

از ابن عبّاس نقل شده است: زن دیوانه اى را که زنا کرده بود پیش عمر آوردند، خلیفه با برخى در این باره مشورت کرد و سپس دستور داد که او را سنگسار کنند! على(علیه السلام) از آنجا گذشت و پرسید: «ماشأن هذه؟»؛ (قضیّه این زن چیست؟) . گفتند : زن دیوانه اى است از فلان قبیله که زنا کرده و عمر دستور داده که او را سنگسار کنند. على(علیه السلام) فرمود : «ارجعوا بها»؛ ( او را برگردانید). بعد پیش عمر رفت و فرمود: «یا أمیرالمؤمنین أما علمتَ؟! أما تذکر أنّ رسول الله(صلى الله علیه وآله) قال: رفع القلم عن ثلاثة: عن الصبیِّ حتّى یبلغ ، وعن النائم حتّى یستیقظ، وعن المعتوه حتّى یبرأ؟! وأنّ هذه معتوهة بنی فلان لعلّ الّذی أتاها أتاها وهی فی بلائها»؛ (اى امیر مؤمنان آیا نمى دانى؟! و آیا یادت نیست که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود : قلم تکلیف از سه دسته برداشته شده است : از کودک تا وقتى بالغ شود ، و از شخصى که خوابیده تا زمانى که بیدار شود ، و از دیوانه تا زمانى که عاقل شود . و این زن ، دیوانه فلان قبیله است و شاید آن کسى که با این زن زنا کرده در حال دیوانگى او، با او زنا کرده باشد) . پس حضرت او را رها کرد ، و عمر شروع کرد به تکبیر گفتن(1).
قابل تـوجّه است که: بخارى این حدیث را در «صحیح»(2) خود آورده است . امّا روایت را چنین نقل کرده است  «قال علیّ لعمر: أما علمت أنّ القلم رفع عن المجنون حتّى یفیق، وعن الصبیِّ حتّى یدرک وعن النائم حتّى یستیقظ؟»؛ (على(علیه السلام) به عمر گفت «آیا نمى دانى که قلم تکلیف، از دیوانه تا زمانى که به هوش آید و از کودک تا زمان بلوغ  و از شخص در خواب تا بیدار شدنش برداشته شده است») .(3)