پاسخ اجمالی:
حدیث مدینة العلم دلالت دارد بر: 1- اعلمیت امام على(ع) و افضلیت آن حضرت. 2- از آنجا که امام على(ع) دروازه علم پیامبر(ص) است پس آنچه نزد امام على(ع) است هرگز اشتباه نیست و در نتیجه آن حضرت از مقام عصمت برخوردار است. 3- هر کس مى خواهد به علوم پیامبر(ص) برسد، واسطه اش امام على(ع) است. 4 ـ امام على(ع) حافظ علوم رسول خدا(ص) است. 5 ـ بر هر مسلمانى واجب است که به علم امام على(ع) رجوع کند؛ زیرا او باب شهر علم پیامبر(ص) است. و قرآن مى فرماید: «وَأْتُوا الْبُیُوتَ مِنْ أَبْوابِها».
پاسخ تفصیلی:
از حدیث «مدینه علم» نکاتى در باب فضائل امیرالمؤمنین(علیه السلام) استفاده مى شود که به برخى از آن ها اشاره مى کنیم:
1 ـ اعلمیت امام على(علیه السلام)
حدیث شریف، دلالت بر اعلمیت امام على(علیه السلام) داشته و در نتیجه دلالت بر افضلیت آن حضرت دارد. و شکى نیست که افضل مستحقّ مقام امامت است.
2 ـ عصمت امام على(علیه السلام)
از آنجا که امام على(علیه السلام) دروازه علم پیامبر(صلى الله علیه وآله) است و به طور حتم انسان از این دروازه به علم پیامبر(صلى الله علیه وآله) که همان علم حقیقى است مى رسد، پس آنچه نزد امام على(علیه السلام) است هرگز خطا و اشتباه نیست و در نتیجه آن حضرت از مقام عصمت برخوردار است.
3 ـ امام على(علیه السلام) [تنها] واسطه براى رسیدن به علوم پیامبر(صلى الله علیه وآله)
از این حدیث شریف استفاده مى شود که هر کس مى خواهد به علوم پیامبر(صلى الله علیه وآله) برسد، واسطه اش امام على(علیه السلام) است و تنها از راه امام على(علیه السلام) به آب گواراى علوم پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى توان رسید. و این معنا به نوبه خود فضیلتى بس عظیم است.
4 ـ امام على(علیه السلام) حافظ علوم رسول خدا(صلى الله علیه وآله)
از این حدیث نیز استفاده مى شود که امام على(علیه السلام) حافظ و خزینه دار علوم رسول خدا(صلى الله علیه وآله) است، و این معنا به تنهایى دلالت بر افضلیت حضرت بر سایر اصحاب دارد؛ همان گونه که ابن طلحه به آن تصریح کرده است. او مى گوید: «کان معنى الحدیث انّ علیاً حافظ العلم والحکمة، فلا یتطرّق إلیهما ضیاع و لایخشى علیها ذهاب، فوصف علیاً بأنّه حافظ العلم والحکمة، و یکفى علیاً علوّاً فی مقام العلم والفضیلة ان جعله رسول الله(صلى الله علیه وآله) حافظاً للعلم والحکمة»؛ (معناى حدیث آن است که على(علیه السلام) حافظ علم و حکمت است و هیچ گاه علم و حکمت او ضایع نمى شود و هرگز خوف از به هدر رفتن علم در او نمى رود. پیامبر(صلى الله علیه وآله) او را به این دو صفت توصیف کرد، و بس است على(علیه السلام) را از حیث علم و فضیلت این که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) او را حافظ علم و حکمت قرارداده است).(1)
و نیز از جمله مطالبى که از حدیث استفاده مى شود این است که بر هر مسلمانى واجب است که به علم امام على(علیه السلام) رجوع کند؛ همان گونه که واجب است به علم رسول خدا(صلى الله علیه وآله) رجوع نماید؛ زیرا او باب شهر علم پیامبر(صلى الله علیه وآله) است. و لذا پیامبر ـ مطابق برخى از روایات ـ فرمود: «هر کس که مى خواهد به شهر علم پیامبر برسد باید از دروازه آن که علم على است وارد شود». و قرآن نیز مى فرماید: «وَأْتُوا الْبُیُوتَ مِنْ أَبْوابِها»(2)؛ (خانه ها را از درهاى آن وارد شوید).(3)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.