آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

شیعه تقلید از پیامبر(ص) و معصومین(ع) تا به ادامه داده است؛ زیرا نصوص شرعى که کتاب و سنت است نزد همه آن ها پذیرفته شده و هرگز به قیاس و اجتهاد عمل نکرده اند. و اگر به این دو عمل کرده بودند، همانند اهل سنت اختلاف در میان آنان نیز فراوان بود. پس از غیبت امام معصوم(ع)، نیز ایشان مردم را به تقلید از دانشمندان فقیه و جامع الشرائط راهنمایى کردند ومردم نیز از آنان تقلید کرده اند. از سویی اجتهاد تنها در مسائل نو ظهور است که در این قرن به سبب پیشرفت علم پیش آمده، مانند پیوند اعضا یا بارورى مصنوعى، و ... .

هر مسلمان مکلفى اگر مجتهد نباشدـ یعنى نتواند خودش احکام شرعى خود را از کتاب و سنّت به دست آوردـ باید از یکى از مراجع جامع الشرائط در زمینه علم، عدالت، پرهیزکارى، زهد و تقوا پیروى کند. چنانکه خداى متعال مى فرماید: «فَاسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ»؛ (اگر نمى دانید از آنان که به یاد دارند، بپرسید).(1)
وقتى در این مسئله بررسى مى کنیم مى بینیم که شیعه امامیه، همراه با حوادث، پیش رفته اند. و سلسله مرجعیت، در میان آنها هرگز قطع نشده است. و این وضع از زمان پیامبر(صلى الله علیه وآله) تا به امروز ادامه داشته است. شیعه، تقلید از امامان اهل بیت(علیهم السلام) را تا به امروز ادامه داده اند. و وجود این امامان بیش از سه قرن ادامه یافته، و هیچ یک از آنان با سخن دیگرى مخالفت نکرده است، زیرا نصوص شرعى از کتاب و سنّت پیش همه آن ها پذیرفته بوده و هرگز به قیاس و اجتهاد عمل نکرده اند. و اگر به این دو عمل کرده بودند، اختلاف در میان آنان نیز فراوان بود، چنانکه در میان پیروان اهل تسنن روى داده است. سپس مرحله پس از غیبت امام معصوم(علیه السلام) فرا رسید که مردم را به تقلید از دانشمند فقیه جامع الشرائط، رهبرى کردند. سپس یک رشته فقیهان مجتهد از آن زمان تا به امروز، پدید آمده اند و این رشته، قطع نشده، و در هر روزگارى در میان امت، یک یا چند مرجع شیعه بوده است که مردم از آن ها تقلید مى کرده اند. و رسائل عملیه اى داشته اند که در آن ها احکامِ به دست آمده از کتاب و سنت را آورده اند.
اجتهاد تنها در مسائل نو ظهور است که در این قرن، به سبب پیشرفت علم و تکنولوژى پیش آمده، مانند پیوند قلب، و اعضاى دیگر بدن یک انسان به انسان دیگر. یا بارورى مصنوعى، یا معاملات بانکى و مانند این ها. در میان این مجتهدان، هر کدام که اعلم باشد، مرجع اعلاى شیعه نامیده مى شود. و رهبر دینى این طایفه و رئیس حوزه هاى علمیه مى گردد. و مراجع دیگر به او احترام مى گذارند. شیعه در هر روزگارى از فقیه زنده اى تقلید مى کند که خود با مشکلات مردم آشناست و مشکلات آنها را از نزدیک مى بیند و آنها از او مى پرسند و او جواب مى دهد. به این ترتیب شیعه در هر زمانى بر دو منبع اصلى شریعت اسلامى یعنى کتاب و سنت و نصوص بر جاى مانده از امامان عترت(علیهم السلام)، پافشارى کرده، و علماى آن ها از قیاس و نظریات شخصى، بى نیاز شده اند زیرا شیعه، سنّت پیامبر گرامى(صلى الله علیه وآله) را گرد آورى و حفظ کرده است.(2)