آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

انسان ها در هر عصر و مکان و جایگاه اجتماعى، به حکم فطرت و به مقتضاى عقل، به سوى کمال، گام برمى دارند، و این عشق، تنها مخصوص انسان نیست، بلکه در حیوانات هم وجود دارد؛ زیرا آنان تمایل به شرایطی دارند که مناسب زندگیشان است و از آنچه که برای آن ها ضرر دارد، گریزانند. ممکن است برخی انسان ها در اثر نداشتن تعلیم و تربیت صحیح، در تشخیص مصداق کمال، گرفتار اشتباه شده و به جاى این که راه تکامل را بپیماید، راه انحطاط را در پیش گیرند.

هر انسانى در هر عصر و موقعیّت جغرافیایى وشرایط اجتماعى که قرار داشته باشد، به حکم فطرت و به مقتضاى عقل، به سوى کمال، گام برمى دارد. هدف دانشجویى که در دانشگاه سرگرم تحصیل است، کارگرى که در کارگاه مشغول کار و صنعت است، دانشمندى که مشغول مطالعه کتاب ها و بررسى مطالب عمیق علمى است و مخترعى که در محیط ملال آور آزمایشگاه ها، پیوسته مشغول آزمایش است، رسیدن به کمال است و در واقع همین هدف کمال است که ناراحتى ها و رنج ها، در راه رسیدن به آن، لذّت بخش و فرح آور است و نداى فطرت و فرمان وجدان همواره پشتیبان و مشوّق آنهاست.
غریزه عشق به کمال، تنها مخصوص انسان نیست، بلکه در حیوانات هم وجود دارد؛ زیرا آنها نیز آنچه را که مناسب زندگیشان باشد، خواهانند و از آنچه که به ضرر آنان تمام شود، گریزانند. ولى امتیاز انسان ها نسبت به حیوانات این است که غریزه عشق به کمال در انسان ها ـ به علّت راهنمایى هاى عقل ـ به مراتب از حیوانات قوى تر است.
اگر ما بخواهیم عشق به کمال را در انسان به صورت یک قانون درآوریم، باید اعتراف کنیم که قانونى عمومى و همگانى است؛ تا آنجا که شاید هیچ قانونى، کلیّت و عمومیّت آن را دارا نباشد؛ زیرا همه افراد تمایل به کمال دارند و تمام کارها و کوشش ها در جهت رسیدن به کمال است.
هیچ کس را نمى توان پیدا کرد که از منافع و کمالات خود متنفّر باشد و یا به طرف چیزهایى برود که به زیان او تمام مى شود.
همچنین انسان هایى که به کارهاى پست تن در مى دهند و یا اینکه عمر خود را در راه رسیدن به لذّات زودگذر تباه مى سازند و متوسّل به موادّ مخدّر و مشروبات الکلى مى شوند، از این قانون مستثنا نیستند. آنها هم به گمان اینکه به طرف کمال مى روند، راه کمال را گم کرده وخوشبختى ولذّت خود را در این موضوعات مى دانند! بنابراین عشق به کمال در همه آنها هست، ولى بعضى مسیر را اشتباه مى روند.
نتیجه بحث اینکه:
1. همه انسان ها در جستجوى کمال هستند و مشوّق آنها در این راه، یکى پشتیبانى فطرت و دیگرى فرمان عقل است.
2. ممکن است انسان در اثر نداشتن تعلیم و تربیت صحیح در تشخیص مصداق کمال، گرفتار اشتباه شود و به جاى اینکه راه تکامل را بپیماید، راه انحطاط و نقصان را طى کند.(1)