آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

روزى هارون به امام کاظم(ع) اعلام كرد كه حاضر است «فدك» را به او برگرداند. امام فرمود: در صورتى حاضرم فدك را تحويل بگيرم كه آن را با تمام مرزهايش پس بدهى! هارون پرسيد: مرزهاى آن كدام است؟ امام حدود فدک را تمام مرزهای خلافت اسلامی معرفی کرد. هارون گفت: با اين ترتيب چيزى براى ما باقى نمى‏ ماند! امام فرمود: مى‏ دانستم كه نخواهى پذيرفت... امام مى‏ خواست به هارون بگويد: فدك رمزى از مجموع قلمرو حكومت اسلامى است، و غصب فدك در حقيقت جلوه اى از مصادره حق حاكميت اهل بيت عصمت و طهارت(ع) بود.

هارون مى ‏دانست كه موسى بن جعفر(علیه السلام) و پيروانش، وى را غاصب خلافت پيامبر و زمامدار ستم گرى مى‏ دانند كه با زور و قدرت سرنوشت مسلمانان را در دست گرفته است، و اگر روزى قدرت رزم با او را به دست آوردند، در نابودى حكومت او لحظه‏ اى درنگ نخواهند كرد. گفتگوى زير كه ميان پيشواى هفتم و هارون رخ داده به خوبى از اهداف عالى امام در زمينه تشكيل حكومت اسلامى، و نيز از نيات پليد هارون پرده بر مى ‏دارد.

روزى هارون (شايد به منظور آزمايش و كسب آگاهى از آرمان پيشواى هفتم) به آن حضرت اعلام كرد كه حاضر است «فدك» را به او برگرداند. امام فرمود: در صورتى حاضرم فدك را تحويل بگيرم كه آن را با تمام حدود و مرزهايش پس بدهى! هارون پرسيد: حدود و مرزهاى آن كدام است؟ امام فرمود: اگر حدود آن را بگويم هرگز پس نخواهى داد.

هارون اصرار كرد و سوگند ياد نمود كه اين كار را انجام خواهد داد. امام‏ حدود آن را چنين تعيين فرمود: حد اولش، عدن؛ حد دومش، سمرقند؛ حد سومش، آفريقا؛ و حد چهارم آن نيز مناطق ارمنيه و بحر خزر است.

هارون كه با شنيدن هر يك از اين حدود، تغيير رنگ مى‏ داد و به شدت ناراحت مى‏ شد، با شنيدن حدود چهارگانه، نتوانست خود را كنترل كند و با خشم و ناراحتى گفت: با اين ترتيب چيزى براى ما باقى نمى‏ ماند! امام فرمود: مى‏ دانستم كه نخواهى پذيرفت و به همين دليل از گفتن آن امتناع داشتم!.(1)

امام با اين پاسخ مى‏ خواست به هارون بگويد: فدك رمزى از مجموع قلمرو حكومت اسلامى است، و اصحاب سقيفه كه فدك را از دختر و داماد پيامبر(عليهما السلام) گرفتند، اين كار آنان در حقيقت جلوه اى از مصادره حق حاكميت اهل بيت عصمت و طهارت(سلام ‏اللّه عليهم اجمعين) بود، بنابراين اگر قرار باشد حق ما را به ما برگردانى، بايد همه قلمرو حكومت اسلامى را در اختيار ما بگذارى.(2)