آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

منظور ازایذاء خداوند که در آیه 57 سوره «أحزاب» آمده، ممکن است کفر و الحاد که خداوند را به خشم می آورد باشد، یا منظور همان ایذاء پیامبر(ص) و مؤمنان باشد و ذکر خداوند براى اهمیت و تأکید مطلب باشد همچنین ایذاء پیامبر(ص) در این آیه، مفهوم وسیعى دارد و هرگونه کارى که او را آزار دهد شامل مى شود، از جمله آزار دخترش فاطمه(س) که در روایات فراوانی آمده است.

در آیه 57 سوره «أحزاب» مى خوانیم: (کسانى که خدا و پیامبرش را ایذاء مى کنند خداوند آنها را در دنیا و آخرت از رحمت خود، دور مى سازد، و براى آنان عذاب خوار کننده اى آماده کرده است)؛ «إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللّهُ فِی الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِیناً».
در این که: منظور از «ایذاء پروردگار» چیست؟ بعضى گفته اند: همان کفر و الحاد است که خدا را به خشم مى آورد؛ چرا که آزار در مورد خداوند، جز ایجاد خشم، مفهوم دیگرى نمى تواند داشته باشد.
این احتمال نیز وجود دارد که: «ایذاء خداوند» همان ایذاء پیامبر(صلى الله علیه وآله) و مؤمنان است و ذکر خداوند براى اهمیت و تأکید مطلب است.
و اما ایذاء پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) مفهوم وسیعى دارد و هرگونه کارى که او را آزار دهد شامل مى شود، اعم از کفر، الحاد و مخالفت دستورات خداوند، همچنین نسبتهاى ناروا و تهمت و یا ایجاد مزاحمت، به هنگامى که آنها را دعوت به خانه خود مى کند، همان گونه که در آیه 53 همین سوره آمده «إِنَّ ذلِکُمْ کانَ یُؤْذِی النَّبِیَّ»؛ (این کار شما پیامبر را آزار مى دهد).
و یا موضوعى که در آیه 61 سوره «توبه» آمده که: پیامبر(صلى الله علیه وآله) را به خاطر انعطافى که در برابر سخنان مردم نشان مى داد، به خوش باورى و ساده دلى متهم مى ساختند «وَ مِنْهُمُ الَّذِینَ یُؤْذُونَ النَّبِیَّ وَ یَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ»؛ (گروهى از آنها پیامبر را آزار مى دهند و مى گویند: او آدم خوش باورى است که گوش به حرف هر کس مى دهد) و مانند اینها.
حتى از روایاتى که در ذیل آیه وارد شده، چنین استفاده مى شود که: آزار خاندان پیامبر(صلى الله علیه وآله) مخصوصاً على(علیه السلام) و دخترش فاطمه زهرا(علیهما السلام) نیز مشمول همین آیه بوده است، در «صحیح بخارى» جزء پنجم چنین آمده است که: رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: «فاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّى فَمَنْ أَغْضَبَها أَغْضَبَنِى»؛ (فاطمه پاره تن من است هر کس او را به خشم در آورد مرا به خشم در آورده است). (1)
همین حدیث در «صحیح مسلم» به این صورت آمده«اِنَّ فاطِمَةَ بَضْعَةٌ مِنِّى یُؤْذِیْنِى ما آذاها»؛ (فاطمه پاره اى از تن من است، هر چه او را آزار دهد مرا مى آزارد). (2)
شبیه همین معنى درباره على (علیه السلام) از پیامبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) نقل شده است.(3)؛ (4)