آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

آیه 15 سوره حج، در شأن برخی قبائل یا گروهی از مسلمانان نازل شد که از یاری نشدن پیامبر(ص) توسط خداوند نگران بودند؛ چرا که برخی قبائل پیمان غذایی با یهود داشتند و می ترسیدند قطع شود. برخی از مسلمانان هم از شدت غضب بر کفار برای پیروزی بی قرار بودند.

در آیه (15) سوره «حج» می خوانیم: «مَنْ کانَ یَظُنُّ أَنْ لَنْ یَنْصُرَهُ اللّهُ فِی الدُّنْیا وَ الاْخِرَةِ فَلْیَمْدُدْ بِسَبَب إِلَى السَّماءِ ثُمَّ لْیَقْطَعْ فَلْیَنْظُرْ هَلْ یُذْهِبَنَّ کَیْدُهُ ما یَغِیظُ»؛ (هر کس گمان مى کند که خدا پیامبرش را در دنیا و آخرت یارى نخواهد کرد [هر کارى از دستش ساخته است بکند]، ریسمانى به سقف خانه خود بیاویزد، و خود را حلق آویز و نفس خود را قطع کند [و تا لبه پرتگاه مرگ پیش رود]؛ ببیند آیا این کار خشم او را فرو مى نشاند؟)
شأن نزول:
بعضى از مفسران، در شأن نزول نخستین آیه از آیات فوق، چنین نقل کرده اند: گروهى از قبیله «بنى اسد» و «بنى غطفان» که با پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) پیمان بسته بودند، گفتند: ما مى ترسیم خدا سرانجام محمد(صلى الله علیه وآله) را یارى نکند و در نتیجه رابطه ما با هم پیمان هایمان از یهود قطع شود، و آنها به ما مواد غذائى ندهند، آیه فوق نازل شده، به آنها اخطار کرد و آنها را سخت مذمت نمود.
بعضى دیگر گفته اند: گروهى از مسلمانان به خاطر شدت غضب بر کفار، براى پیروزى پیغمبر(صلى الله علیه وآله) بی قرارى و بی تابى مى کردند، و مى گفتند:
چرا وعده خدا در این زمینه تحقق نمى یابد؟ آیه نازل شد و آنها را بر این بى صبرى ملامت کرد.(1)، (2)