آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

طبق آيات 151 تا 153 سوره انعام، مهمترين بايدها و نبايد هاي اسلام عبارتند از: عدم شرک به خدا، نيکي به والدين، پرهيز از قتل فرزندان به علت تنگدستي، عدم گرايش به اعمال زشت و قبيح، پرهيز از قتل بي گناهان، پرهيز از مال يتيم جز به قصد اصلاح، کم فروشي نکردن، عدالت ورزي در قضاوت و گفتارهر چند در مورد خويشاوندان، وفاي به عهد الهي و پيروي از مسير حق با پرهيز از راههاي باطل.

پاسخ این سؤال در آیات 151ـ153 سوره «انعام» آمده است، در حقیقت این آیات به اصول باید ها و نباید های اسلام اشاره کرده است؛ خداوند در این آیات از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) می خواهد که خطاب به مردم بگوید: «قُلْ تَعالَوْا أَتْلُ ما حَرَّمَ رَبُّکُمْ عَلَیْکُمْ»؛ (به آنها بگو: بیائید تا آنچه را خدا بر شما تحریم کرده است برایتان بخوانم و برشمرم):
 1 ـ «أَلاّ تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً»؛ (این که هیچ چیز را شریک و همتاى خدا قرار ندهید).
2 ـ «وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»؛ (نسبت به پدر و مادر نیکى کنید).
3 ـ «وَ لاتَقْتُلُوا أَوْلادَکُمْ مِنْ إِمْلاق»؛ (فرزندان خود را به خاطر تنگدستى و فقر نکشید).
زیرا «نَحْنُ نَرْزُقُکُمْ وَ إِیّاهُمْ»؛ (روزىِ شما و آنها همه به دست ما است و ما همه را روزى مى دهیم).
4 ـ «وَ لاتَقْرَبُوا الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْها وَ ما بَطَنَ»؛ (به اعمال زشت و قبیح نزدیک نشوید، خواه آشکار باشد، خواه پنهان).
یعنى نه تنها انجام ندهید بلکه به آن نزدیک هم نشوید.
5 ـ «وَ لاتَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتی حَرَّمَ اللّهُ إِلاّ بِالْحَقِّ»؛ (دست به خون بى گناهان نیالائید و نفوسى را که خداوند محترم شمرده و ریختن خون آنها مجاز نیست به قتل نرسانید مگر این که طبق قانون الهى اجازه قتل آنها داده شده باشد)[مثل این که قاتل باشند].
آنگاه به دنبال این پنج قسمت، براى تأکید بیشتر مى فرماید: «ذلِکُمْ وَصّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ»؛ (اینها امورى است که خداوند به شما توصیه کرده، تا در یابید و از ارتکاب آنها خوددارى نمائید).
و در ادامه برشمردن این فرمان ها، در آیه بعد مى فرماید:
6 ـ «وَ لاتَقْرَبُوا مالَ الْیَتیمِ إِلاّ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ حَتّى یَبْلُغَ أَشُدَّهُ»؛ (هیچ گاه جز به قصد اصلاح نزدیک مال یتیم نشوید، تا هنگامى که به حد بلوغ برسد).
7 ـ «وَ أَوْفُوا الْکَیْلَ وَ الْمیزانَ بِالْقِسْطِ»؛ (کم فروشى نکنید و حق پیمانه و وزن را با عدالت ادا کنید).
و از آنجا که هر قدر انسان در پیمانه و وزن دقت کند، باز ممکن است، کم و زیادى مختصر صورت گیرد که سنجش آن با پیمانه ها و ترازوهاى معمولى امکان پذیر نیست، اضافه مى کند: «لانُکَلِّفُ نَفْساً إِلاّ وُسْعَه»؛ (هیچ کس را جز به اندازه توانائى تکلیف نمى کنیم).
8 ـ «وَ إِذا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَ لَوْ کانَ ذا قُرْبى»؛ (به هنگام داورى، یا شهادت و یا در هر مورد دیگر سخنى مى گوئید عدالت را رعایت کنید و از مسیر حق منحرف نشوید، هر چند در مورد خویشاوندان شما باشد و داورى و شهادت به حق به زیان آنها تمام گردد).
9 ـ «وَ بِعَهْدِ اللّهِ أَوْفُو»؛ (به عهد الهى وفا کنید و آن را نشکنید).
در این که منظور از «عهد الهى» در این آیه چیست؟ مفسران احتمالاتى داده اند، ولى مفهوم آیه، همه پیمان هاى الهى را اعم از پیمان هاى «تکوینى» و «تشریعى» و تکالیف الهى و هر گونه عهد و نذر و قسم را شامل مى شود. و باز براى تأکید در پایان این چهار قسمت، مى فرماید: «ذلِکُمْ وَصّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ»؛ (اینها امورى است که خداوند به شما توصیه مى کند، تا متذکر شوید).
10 ـ «وَ أَنَّ هذا صِراطی مُسْتَقیماً فَاتَّبِعُوهُ وَ لاتَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِکُمْ عَنْ سَبیلِهِ»؛ (این راه مستقیم من، راه توحید، راه حق و عدالت، راه پاکى و تقوا است، از آن پیروى کنید و هرگز در راه هاى انحرافى و پراکنده گام ننهید که شما را از راه خدا منحرف و پراکنده مى کند و تخم نفاق و اختلاف را در میان شما مى پاشد).
و در پایان همه اینها براى سومین بار، تأکید مى کند که: «ذلِکُمْ وَصّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»؛ (اینها امورى است که خداوند به شما توصیه مى کند تا پرهیزگار شوید).(1)