آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

واژه «مشرک» در قرآن، غالباً به بت پرستان اطلاق شده است. برخي از مفسرین معتقدند عقائد اهل کتاب، همانند خدایان سه گانه در نصارا، خدایان دو گانه اهورامزدا و فرزند خدا دانستن عزیز توسط قوم یهود، موجب شرک آنان است، اما قرآن در آیات متعددی مشرکان را در برابر اهل کتاب قرار می دهد. از این رو منظور قرآن از مشرکین، تنها بت پرستانی هستند که در مقابل پيروان انبياء قرار دارند. لذا در زمان پیامبر(ص) يهود و نصارا از بلاد اسلامي اخراج نشدند.

واژه «مشرک» در قرآن، غالباً به بت پرستان اطلاق شده، ولى بعضى از مفسران معتقدند: مشرک شامل سایر کفار مانند یهود، نصارا و مجوس (و به طور کلى اهل کتاب) نیز مى شود؛ زیرا هر کدام از این طوائف براى خداوند شریکى قائل شدند. نصارا قائل به خدایان سه گانه (تثلیث) و مجوس قائل به خدایان دوگانه اهور مزدا و اهریمن(ثنویت) و یهود عُزیر را فرزند خدا مى دانستند. ولى این عقائد گر چه شرک آور است اما با توجه به این که در آیات متعددى مشرکان در برابر اهل کتاب قرار گرفته اند و با توجه به این که یهود و نصارا و مجوس در اصل متکى به نبوت راستین و کتاب آسمانى هستند، معلوم مى شود که منظور قرآن از مشرک، همان بت پرست است.
حدیث معروفى که از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل شده که در ضمن وصایاى خود فرمود: «مشرکان را از جزیرة العرب بیرون کنید»(1)، شاهد این مدعى است؛ چرا که به طور مسلّم اهل کتاب از «جزیرة العرب» اخراج نشدند، بلکه به عنوان یک اقلیت مذهبى طبق دستور قرآن، با دادن جزیه در پناه اسلام زندگى مى کردند.(2)