آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

وعده پیروزى و یارى خدا و دفاع از مؤمنان که در آیات قرآن آمده، خارج از سنت آفرینش و قوانین حیات نیست، بلکه خداوند تنها به کسانى وعده داده که تمام نیروهاى خود را بسیج کرده، و با همه توان به میدان آیند. در واقع وعده هاى الهى نباید سبب سستى و برداشتن بار مسئولیت از دوش مومنین شود، بلکه باید موجب تحرک بیشتر و فعالیت دامنه دارتر گردد. بر اساس آیات و روایات، آنان بعد از پیروزى هم رابطه خود را با خداوند همچنان محکم مى دارند، و پیروزى بر دشمن را وسیله اى براى نشر حق، عدالت و فضیلت قرار مى دهند.

این تصور اشتباه است که وعده پیروزى و یارى خدا و دفاع از مؤمنان که در آیات قرآن آمده است، خارج از سنت آفرینش و قوانین حیات مى باشد، چنین نیست، این وعده را خداوند تنها به کسانى داده است که: تمام نیروهاى خود را بسیج کنند، و با همه توان به میدان آیند، و لذا در تعبیر آیه 40 سوره «حج» مى خوانیم: «لَوْ لا دَفَعَ اللّهُ النّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْض».
بنابراین، دفع ظالمان را خدا تنها با نیروهاى غیبى و قدرت صاعقه و زلزله (جز در موارد استثنائى) نمى کند، بلکه به وسیله مؤمنان راستین شرّ آنها را دفع مى نماید، و تنها چنین کسانى را زیر پوشش حمایت خود قرار مى دهد.
بنابراین، وعده هاى الهى نه تنها نباید سبب سستى و برداشتن بار مسئولیت از دوش شود، بلکه باید موجب تحرک بیشتر و فعالیت دامنه دارتر گردد، و البته در این صورت، پیروزى از ناحیه خدا تضمین شده است.
و نیز یاد آورى مى شود: این گروه از مؤمنان تنها قبل از پیروزى به در خانه خدا نمى روند، بلکه بعد از پیروزى هم به مقتضاى: «الَّذِینَ إِنْ مَکَّنّاهُمْ فِی الأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ...»، (1) نیز رابطه خود را با او همچنان محکم مى دارند، و پیروزى بر دشمن را وسیله اى براى نشر حق و عدالت و فضیلت قرار مى دهند.
در بعضى از روایات اسلامى آیه فوق به حضرت مهدى(علیه السلام) و یارانش، یا آل محمد(صلى الله علیه وآله) به طور عموم، تفسیر شده است، چنان که در حدیثى از امام باقر(علیه السلام) مى خوانیم که در تفسیر آیه «الَّذِینَ إِنْ مَکَّنّاهُمْ فِی الأَرْضِ»... فرمود: این آیه تا آخر از آن «آل محمّد و مهدى و یاران او» است:
«یَمْلِکُهُمُ اللّهُ مَشارِقَ الأَرْضِ وَ مَغارِبَها، وَ یُظْهِرُ الدِّیْنَ، وَ یُمِیْتُ اللّهُ بِهِ وَ بِأَصْحابِهِ الْبِدَعَ وَ الْباطِلَ، کَما أَماتَ الشُّقاةُ الْحَقَّ، حَتّى لا یُرى أَیْنَ الظُّلْمُ، وَ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ»؛ (خداوند شرق و غرب زمین را در سیطره حکومت آنها قرار مى دهد، آئینش را آشکار مى سازد، و به وسیله مهدى(علیه السلام) و یارانش، بدعت و باطل را نابود مى کند آنچنان که تبهکاران، حق را نابود کرده بودند، و آنچنان مى شود که: بر صفحه زمین، اثرى از ظلم دیده نمى شود [چرا که] آنها امر به معروف و نهى از منکر مى کنند).
در این زمینه احادیث دیگرى نیز وارد شده است.
اما این احادیث بیان کننده مصداق هاى روشن و آشکار است و مانع عمومیت مفهوم آیه نیست، بنابراین، مفهوم گسترده آیه، همه افراد با ایمان، مجاهد و مبارز را شامل مى شود. (2)