آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

این آیه نوید می دهد که؛ روزى فرا مى رسد که اسلام هم از نظر منطق و استدلال و هم از نظر نفوذ ظاهرى و حکومت بر تمام ادیان جهان پیروز خواهد شد و همه را تحت الشعاع خویش قرار خواهد داد.

در آیه 33 سوره «توبه» مى خوانیم: (او کسى است که رسول خود را با هدایت و دین حق فرستاد تا او را بر تمام ادیان پیروز و غالب گرداند، هر چند مشرکان را خوشایند نباشد)؛ «هُوَ الَّذی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى وَ دینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ».
در این که اسلام چگونه بر همه ادیان پیروز مى گردد؟ و این پیروزى به چه شکل خواهد بود؟ در میان مفسران گفتگو است:
بعضى این پیروزى را تنها پیروزى منطقى و استدلالى دانسته اند و مى گویند: این موضوع حاصل شده است؛ زیرا اسلام از نظر منطق و استدلال قابل مقایسه با آئین هاى موجود نیست.
ولى بررسى موارد استعمال ماده «اِظهار» «لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّیْنِ» در آیات قرآن نشان مى دهد که: این ماده بیشتر به معنى غلبه جسمانى و قدرت ظاهرى آمده است چنان که در داستان «اصحاب کهف» مى خوانیم: «اِنَّهُمْ اِنْ یَظْهَرُوا عَلَیْکُمْ یَرْجُمُوکُمْ»؛ (اگر آنها [دقیانوس و دار و دسته اش] بر شما غالب شوند، سنگسارتان مى کنند). (1)
و نیز درباره مشرکان مى خوانیم: «کَیْفَ وَ اِنْ یَظْهَرُوا عَلَیْکُمْ لا یَرْقُبُوا فِیْکُمْ اِلاّ وَ لا ذِمَّةً»؛ (هر گاه آنها بر شما چیره شوند، نه ملاحظه خویشاوندى و قرابت را مى کنند و نه عهد و پیمان را). (2)
بدیهى است: غلبه در این گونه موارد غلبه منطقى نیست، بلکه غلبه عملى و عینى است. صحیح تر این است که: پیروزى و غلبه فوق را، غلبه همه جانبه بدانیم؛ زیرا با مفهوم آیه که از هر نظر مطلق است نیز، سازگارتر مى باشد، یعنى روزى فرا مى رسد که: اسلام هم از نظر منطق و استدلال و هم از نظر نفوذ ظاهرى و حکومت بر تمام ادیان جهان پیروز خواهد شد و همه را تحت الشعاع خویش قرار خواهد داد. (3)