آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

اینکه گاهی بدون زحمت مواهبی مثل نور آفتاب، باران، عقل و... به لطف خدا نصیب انسان می شود تصادفی نیست بلکه حساب این گونه روزى ها از روزى هائى که با تلاش و کوشش به دست مى آیند جداست و اگر به طور صحیح استفاده نشود از دست خواهد رفت. در روایات هم به هر دو نوع روزی اشاره شده؛ لذا نباید به بهانه مقسم بودن روزی دست از تلاش برای تأمین زندگی مادی و معنوی بهتر برداشت.

گاهى اتفاق مى افتد که انسان به دنبال چیزى نمى رود، ولى بر اثر یک سلسله تصادف ها، موهبتى نصیب او مى شود، این حوادث گر چه در نظر ما تصادف است، اما در واقع و از نظر سازمان آفرینش حسابى در آن مى باشد.
بدون شک، حساب این گونه روزى ها از روزى هائى که در پرتو تلاش و کوشش به دست مى آیند جدا است.
آیا مى توان انکار کرد که نور آفتاب بدون تلاش ما به خانه ما مى تابد؟!
و یا باران و هوا بدون کوشش و فعالیت به سراغ ما مى شتابند؟!
آیا مى توان انکار کرد که عقل و هوش، و استعدادى که از روز نخست در وجود ما ذخیره شده، به تلاش ما نبوده است!؟
ولى، این گونه مواهبِ به اصطلاح باد آورده، و یا به تعبیر صحیح تر مواهبى که بدون تلاش، به لطف خدا، به ما رسیده، اگر با تلاش و کوشش خود از آن به طور صحیحى نگهدارى نکنیم، آنها نیز از دست ما خواهد رفت، و یا بى اثر مى ماند.
حدیث معروفى که از على(علیه السلام) نقل شده که فرمود: «وَ اعْلَمْ یا بُنَیَّ أَنَّ الرِّزْقَ رِزْقانِ رِزْقٌ تَطْلُبُهُ وَ رِزْقٌ یَطْلُبُک»؛ (بدان فرزندم، روزى دو گونه است، یک نوع آن، همان روزى هائى است که تو باید به جستجویش برخیزى، و گونه دیگرش، روزى هائى است که آن در جستجوى تو است و به سراغ تو مى آید)، (1) نیز اشاره به همین حقیقت است.
ولى به هر حال، نکته اساسى این است که: تمام تعلیمات اسلامى به ما مى گوید: براى تأمین زندگى بهتر چه مادى و چه معنوى، باید تلاش بیشتر کرد، و فرار از کار، به گمان مقسوم بودن روزى، غلط است. (2)