آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند در آیه 97 سوره انعام به نعمت وجود ستارگان اشاره کرده است. انسان هزاران سال است که براى جهت یابى در سفرهاى دریائى و خشکى از ستارگان بهره می گیرد و در اقیانوس هاى وسیع که هیچ نشانه اى براى پیدا کردن راه مقصد در دست نیست، همان ها بودند که میلیون ها بشر را از گمراهى و غرقاب نجات داده اند. در بعضى روایات اهل بیت(ع) آمده که منظور از نجوم، رهبران الهى و امامان هستند که مردم را از گمراهى نجات مى دهند.

خداى متعال در آیه 97 سوره انعام به نعمت وجود ستارگان اشاره کرده، مى فرماید: (او کسى است که ستارگان را براى شما قرار داد تا در پرتو آنها راه خود را در تاریکى صحرا و دریا، در شب هاى ظلمانى، بیابید)؛ «وَ هُوَ الَّذی جَعَلَ لَکُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِها فی ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ».
و در پایان آیه مى فرماید: (نشانه ها و دلائل خود را براى افرادى که اهل فکر، فهم و اندیشه اند روشن ساختیم)؛ «قَدْ فَصَّلْنَا الآیاتِ لِقَوْم یَعْلَمُونَ».
انسان هزاران سال است که با ستارگان آسمان و نظام آنها آشنا است، گر چه، هر قدر علم و دانش انسان پیشتر رفته است به عمق این نظام واردتر شده، ولى در هر حال، همیشه کم و بیش به وضع آنها آشنا بوده، لذا براى جهت یابى در سفرهاى دریائى و خشکى بهترین وسیله او، همین ستارگان بوده اند.
مخصوصاً در اقیانوس هاى وسیع که هیچ نشانه اى براى پیدا کردن راه مقصد در دست نیست، به خصوص در آن زمان که دستگاه قطب نما نیز اختراع نشده بود، وسیله مطمئنى جز ستارگان آسمان وجود نداشتند، همان ها بودند که میلیون ها بشر را از گمراهى و غرقاب نجات مى دادند و به سر منزل مقصود مى رساندند.
نگاه پى در پى به صفحه آسمان در چند شب متوالى، نشان مى دهد که قرار گرفتن ستارگان در همه جاى آسمان یکنواخت است گوئى ستارگان همانند دانه هاى مرواریدى هستند که روى یک پارچه سیاه دوخته شده اند، و این پارچه را در آغاز شب از سمت مشرق به سوى مغرب مى کشند و همگى با آن در حرکتند و به دور محور زمین مى گردند بدون این که فاصله آنها تغییر پیدا کند.
تنها استثنائى که به این قانون کلّى مى خورد این است که: تعدادى از ستارگان ـ که آنها را سیارات مى نامند ـ حرکات مستقل و مخصوص به خود دارند، و مجموع آنها از 8 ستاره تجاوز نمى کند که 5 عدد آنها با چشم دیده مى شوند (عطارد، زهره، زحل، مریخ و مشترى).
ولى تنها با دوربین هاى نجومى مى توان سه سیاره دیگر (اورانوس و نپتون و پلوتون) را مشاهده کرد، البته با توجه به این که زمین نیز یکى از سیاراتى است که به دور خورشید مى گردد، مجموع عدد آنها به 9 مى رسد.
شاید انسان هاى قبل از تاریخ نیز با وضع «ثوابت» و «سیارات» آشنا بوده اند؛ زیرا براى انسان هیچ منظره اى جالب تر و دل انگیزتر از منظره آسمان در یک شب تاریک و پرستاره نیست، و به همین دلیل، بعید نیست آنها نیز براى پیدا کردن مسیر خود از ستارگان استفاده مى کرده اند.
از بعضى از روایات که از طرق اهل بیت(علیهم السلام) وارد شده است استفاده مى شود: آیه فوق تفسیر دیگرى نیز دارد، و آن این که: منظور از «نجوم»، رهبران الهى و هادیان راه سعادت، یعنى امامان هستند که مردم به وسیله آنها در تاریکى هاى زندگى از گمراهى نجات مى یابند. (1)، (2)