آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«یوم الدین» یکی از نام های روز قیامت است، زیرا آن روز، روز جزا است و «دین» در لغت به معنى «جزا» مى باشد. در واقع روشن ترین برنامه اى که در قیامت اجرا مى شود همین برنامه پاداش و کیفر است. هم چنین در حدیثى از امام صادق(ع) مى خوانیم: «یَومِ الدّینِ»، روز حساب است.

این تعبیر در تمام مواردى که در قرآن استعمال شده به معنى قیامت آمده است. چنان که در قرآن در آیات 15 و 17 و 18 سوره «انفطار» با صراحت به این معنى اشاره شده است (این تعبیر متجاوز از ده بار در قرآن مجید به همین معنى آمده است).
و این که چرا آن روز، روز دین معرفى شده؟ به خاطر این است که آن روز روز جزا است و «دین» در لغت به معنى «جزا» مى باشد، و روشن ترین برنامه اى که در قیامت اجرا مى شود همین برنامه جزا و کیفر و پاداش است، در آن روز پرده از روى کارها کنار مى رود، و اعمال هم دقیقاً مورد محاسبه قرار مى گیرد و هر کس جزاى اعمال خویش را اعم از خوب و بد مى بیند.
در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم که فرمود: «یَومِ الدّینِ»، روز حساب است.
اما این که «دین» به معنى «حساب» است، شاید این تعبیر از قبیل ذکر علت و اراده معلول باشد؛ زیرا همیشه حساب مقدمه اى براى جزاء است.
بعضى از مفسران نیز عقیده دارند: علت نامگذارى رستاخیز به «یوم الدین» این است که در آن روز، هر کسى در برابر دین و آئین خود جزا مى بیند. ولى معنى اول (حساب و جزاء) صحیح تر به نظر مى رسد. (1)