آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

از مجموع آیات قرآن استفاده مى شود: در عالم قیامت سه نوع کتاب (نامه اعمال) براى انسان ها وجود دارد: نخست: کتاب واحدى است که براى حساب اعمال همگان گذارده مى شود و همه اعمال اولین و آخرین در آن ثبت است. دوم: کتابى است که هر امتى دارد، یعنى اعمال یک امت در آن درج است. سوم: کتابى است که براى هر انسانى جداگانه وجود دارد. وجود هیچ کدام از این کتب منافاتى با وجود بقیه شان ندارد؛ چرا که هیچ مانعى ندارد اعمال آدمى در کتب مختلف ثبت گردد.

از مجموع آیات قرآن استفاده مى شود: در عالم قیامت سه نوع کتاب (نامه اعمال) براى انسان ها وجود دارد:
نخست، کتاب واحدى است که براى حساب اعمال همگان گذارده مى شود و در واقع همه اعمال اولین و آخرین در آن ثبت است، همان گونه که در آیات فوق خواندیم: «وَ وُضِعَ الْکِتابُ» که ظاهر آن این است کتاب واحدى براى حساب همه انسان ها قرار داده مى شود.
دوم، کتابى است که هر امتى دارد، یعنى اعمال یک امت در آن درج است همان گونه که در سوره «جاثیه» آیه 28 آمده است: «کُلُّ أُمَّة تُدْعى إِلى کِتابِها»؛ (هر امتى به کتاب و نامه اعمالش خوانده مى شود).
سوم، کتابى است که براى هر انسانى جداگانه وجود دارد، آن چنان که در سوره «اسراء» آیه 13 مى خوانیم: «وَ کُلَّ إِنسان أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فِی عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ کِتاباً...»؛ (هر انسانى مسئولیت اعمالش را به گردن خودش افکنده ایم، و براى او در روز قیامت، کتاب و نامه عملى بیرون مى آوریم). (1)
بدیهى است هیچ گونه منافاتى در میان این آیات نیست؛ چرا که هیچ مانعى ندارد اعمال آدمى در کتب مختلف ثبت گردد، همان گونه که در برنامه هاى دنیا امروز نیز، نظیر آن را مى بینیم، که براى سازماندهى دقیق به تشکیلات یک کشور، براى هر واحد، نظام و حساب و سپس آن واحدها در واحدهاى بزرگتر، حساب جدیدى پیدا مى کنند .
اما با توجه به این نکته که: نامه اعمال انسان ها در قیامت شبیه دفتر و کتاب معمولى این جهان نیست، مجموعه اى است گویا، غیر قابل انکار، محصول طبیعى اعمال آدمى.
اعمالى که به صورت انرژى هاى پراکنده در این جهان از نظرها محو و نابود شده اند، در حقیقت از بین نرفته اند (و علم امروز نیز ثابت کرده که هیچ ماده و انرژى هرگز از میان نخواهد رفت، بلکه دائماً تغییر شکل مى دهد).
آن روز این انرژى هاى گم شده، به فرمان خداوند، تبدیل به ماده مى شوند و به صورت هاى مناسبى تجسم مى یابند، اعمال نیک به صورت هاى جالب و زیبا، و اعمال بد در چهره هاى زشت و ننگین ظاهر مى گردند، و این اعمال با ما خواهند بود و به همین دلیل در آخرین جمله آیات فوق مى فرماید: «وَ لایَظْلِمُ رَبُّکَ أَحَداً»؛ (و خداوند به بندگانش ستم نمى کند).
چرا که پاداش ها و کیفرها محصول اعمال خودشان است. (2)