آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند در قرآن در ارتباط با سرنوشت مؤمنان و نتایج اعمالشان می فرماید: «سراى پرهیزکاران باغ هاى جاویدان بهشت است که همگى وارد آن مى شوند، نهرهاى جارى از پاى درختان آنها مى گذرد، در بهشت هر آنچه دل ها بخواهد و چشم ها از آن لذت برد وجود دارد». هم چنین در آیات دیگری می فرماید: «فرشتگان قبض ارواح، روح آنان را مى گیرند در حالى که پاک و پاکیزه اند، به آنها مى گویند: سلام بر شما باد». سپس مى گویند: «وارد بهشت شوید به خاطر اعمالى که انجام مى دادید».

آیات 30 ـ 32 سوره «نحل» سرنوشت مؤمنان و نتایج اعمالشان را بیان مى نماید.
نخست مى گوید: (هنگامى که به پرهیزگاران گفته شد پروردگار شما چه چیز نازل کرده است؟ گفتند: خیر و نیکى)؛ «وَ قِیلَ لِلَّذِینَ اتَّقَوْا ما ذا أَنْزَلَ رَبُّکُمْ قالُوا خَیْراً».
آیه بعد سراى پرهیزکاران را توصیف کرده، مى گوید: (سراى پرهیزکاران باغ هاى جاویدان بهشت است که همگى وارد آن مى شوند)؛ «جَنّاتُ عَدْن یَدْخُلُونَها».
(نهرهاى جارى از پاى درختان آنها مى گذرد)؛ «تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الأَنْهارُ».
تنها مسأله باغ و درخت، مطرح نیست، بلکه (هر چه بخواهند در آنجا هست)؛ «لَهُمْ فِیها ما یَشاؤُنَ».
آیا تعبیرى از این وسیعتر و مفهومى از این جامعتر، درباره نعمت هاى بهشتى پیدا مى شود؟
حتى این تعبیر از تعبیرى که در آیه 71 سوره «زخرف» آمده است وسیعتر به نظر مى رسد آنجا که مى گوید: «وَ فِیها ما تَشْتَهِیهِ الأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الأَعْیُنُ»؛ (در بهشت هر آنچه دل ها بخواهد و چشم ها از آن لذت برد وجود دارد) آنجا سخن از خواست دل ها است و اینجا سخن از خواست مطلق (یَشاؤُنَ).
بعضى از مفسران، از مقدم بودن «لَهُمْ فِیْها» بر «ما یَشاؤُنَ» انحصار استفاده کرده اند یعنى تنها در آنجا است که انسان هر چه را بخواهد مى یابد و گرنه چنین امرى در دنیا غیر ممکن است!.
و در پایان آیه مى فرماید: (خداوند پرهیزگاران را چنین پاداش مى دهد)؛ «کَذلِکَ یَجْزِی اللّهُ الْمُتَّقِینَ».
یعنى شایسته پرهیزگاران این است که خداوند هر گونه نعمت را در اختیارشان بگذارد.
در این آیات مى خوانیم که پرهیزکاران کسانى هستند که: (فرشتگان قبض ارواح، روح آنان را مى گیرند در حالى که پاک و پاکیزه اند)؛ «الَّذِینَ تَتَوَفّاهُمُ الْمَلائِکَةُ طَیِّبِینَ».
پاکیزه از آلودگى شرک، پاکیزه از ظلم و استکبار و هر گونه گناه.
در اینجا فرشتگان (به آنها مى گویند: سلام بر شما باد)؛ «یَقُولُونَ سَلامٌ عَلَیْکُمْ».
سلامى که نشانه امنیت، سلامت و آرامش کامل است.
سپس مى گویند: (وارد بهشت شوید به خاطر اعمالى که انجام مى دادید)؛ «ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ».
تعبیر به «تَتَوَفّاهُم»؛ (روح آنها را دریافت مى دارند) تعبیر لطیفى است درباره مرگ، اشاره به این که: مرگ به معنى فنا و نیستى و پایان همه چیز نیست، بلکه انتقالى است از یک مرحله به مرحله بالاتر.
در تفسیر «المیزان» مى خوانیم: در این آیه، سه موضوع مطرح است:
1 ـ طیّب و پاکیزه بودن، 2 ـ سلامت و امنیت از هر نظر، 3 ـ راهنمائى به بهشت.
این سه موهبت همانست که در آیه 82 سوره «انعام» نظیر آن را مى خوانیم: «الَّذِینَ آمَنُوا وَ لَمْ یَلْبِسُوا إِیمانَهُمْ بِظُلْم أُولئِکَ لَهُمُ الأَمْنُ وَ هُمْ مُهْتَدُونَ»؛ (آنها که ایمان آوردند و ایمان خود را با ظلم و ستمى نیالودند، امنیت براى آنها است، و هدایت مى شوند). (1)