قرآن به پيامبر(ص) می فرمايد: «ما اين كتاب را به حقّ بر تو نازل كرديم؛ تا به آنچه خداوند به تو آموخته در ميان مردم قضاوت كنى؛ و از كسانى مباش كه از خائنان حمايت نمايند» و در آیه دیگر می فرماید: «اگر ميان آنها داورى كنى، با عدالت داورى كن، كه خدا عادلان را دوست دارد». همچنین می فرماید: «خداوند به شما فرمان مى دهد كه امانت ها را به صاحبانش بدهيد؛ و هنگامى كه ميان مردم داورى مى كنيد، به عدالت داورى كنيد». به مؤمنان هم سفارش مى كند كه داورى عادلانه پيامبر(ص) را بدون كمترين ناراحتى در ظاهر و باطن گردن نهاده و حقّ را بپذیرند حتی اگر تلخ باشد.

قضاوت براى حلّ اختلافات از قديم الايّام در ميان بشر بوده است؛ چون طبيعت زندگى بشر يك زندگى اجتماعى و گروهى است و بى شك اين زندگى با تمام امتيازاتش ميدان برخوردها است. وجود دستگاه هاى قضائى جزء بافت جدايى ناپذير جوامع انسانى است و به موازات گسترش جوامع، دستگاه هاى قضائى نيز گسترده‌ و پيچيده تر شده اند. در واقع براى تعميم عدالت اجتماعى و جلوگيرى از ظلم و فساد، يك نيروى مقتدر قضائى با پشتوانه كافى براى اجراى احكام آن ضرورى است و به اين دليل اسلام براى اصل و شاخ و برگ آن، مقررات فراوانى وضع كرده است.