در سریع الحساب بودن خداوند جای تردیدی نیست. آیات و روایات متعددی بر این امر اذعان دارند. آنچه درباره معطل ماندن بندگان در قیامت مطرح است، مربوط به حال گناهکاران است.

از مجموع روایات روشن می شود که معطّلی افراد و طولانی بودن روز قیامت و مواقف آن به وضعیّت عقیده و عملکرد خود انسان ها بستگی دارد و بر مؤمنان و پارسایان آسان و در عین حال زودگذر و آنی خواهد بود؛ اما مسلمانان گناهکار باید مسیر منازل قیامت را به مدت طولانی طی کنند تا بسیاری از سختی ها و عذاب هایی که در مدت حسابرسی قیامت برآنها وارد می شود کفاره گناهان آنها شده و سرانجام پاک شده و بهشتی شوند.

علاوه بر آن محاسبات افراد پرمسؤوليت و برخودار نیز در روز قیامت طولانى مى شود تا آنها در برابر سؤالاتى كه نسبت به اعمال آنها مى شود جوابگويى كنند؛ يعنى سنگينى بار مسئوليت و لزوم جواب گويى و اتمام حجت زمان دادگاه آنها را طولانى مى كند.

حافظ ابونعيم اصفهانى گويد: فاطمه(ع) از پارسايان برگزيده و برگزيدگان پرهيزگار است او بانوى بتول، و پاره تن رسول، و شبيه به او، و نزديك ترين فرزندانش به قلب مبارك او و نخستين نفر آنان در پيوستن به آن حضرت بعد از رحلتش بود، او از دنيا و بهره هايش بر كنار و به اسرار و رموز پيچيده آفات و زشتى هاى دنيا آشنا بود.

امام علی(ع)  دنیاپرستان را به چهار دسته تقسیم می کند: 1- کسانی که فساد نکردنشان به جهت ناتوانی از آن است. 2- گروهی که  علنا به فساد و شرارت مشغولند. 3- اهل تزویری که دنیا را با کارهاى آخرت طلب مى کنند نه این که آخرت را با عمل دنیا طلب کنند. 4- پارسایان دروغین و ریاکاران زاهدنمایی که حقارت و ناتوانى و نداشتن وسیله کافى، آنان را از رسیدن به جاه و مقام بازداشته و دستشان را از همه جا کوتاه کرده و آن ها در لباس زهد درآمده و ناتوانی خود را بدین وسیله مخفی می کنند.