امام على(ع) در سخنان متعددی در توصيف معاويه می فرماید: او مردى گشاده گلو و بزرگ شكم است، آنچه بيابد مى خورد و آنچه را نيابد مى جويد. او به هوس هاى بدعت آلود گرفتار است. او آزاد شده فرزند آزاد شده است و دسته اى از همين دسته هاست كه با اسلام مخالفت می ورزيدند. او و پدرش هميشه دشمن خدا و پيامبر(ص) و مسلمانان بودند تا اين كه با كراهت اسلام آوردند. او گروهى بسيار از مردم را به هلاكت افكند و با گمراهى خويش فريفت. او دوست مى دارد كه از بنى هاشم، كسى نباشد جز آن كه بميرد تا نور خدا خاموش شود.

امام علی(ع) در توصیف حاکم و عالم هواپرست می فرماید: «او کسى است که خداوند وى را به حال خود واگذارده است!». در واقع این فرد از راه راست منحرف گردیده.... لذا از دعوت به گمراهی خوشحال می شود و هم خودش از طریق هدایت پیشینیان (پیامبران و اوصیاء) گمراه شده و هم گمراه کننده کسانى است که در زندگى او یا پس از مرگش به او اقتدا مى کنند؛ او بار گناهان کسانى را که گمراه ساخته به دوش مى کشد و همواره در گرو گناهان خویش است.

از منظر قرآن، زیانکارترین مردم در کارها کسانى هستند که تلاش هایشان در زندگى دنیا گم [و نابود] شده؛ با این حال، مى پندارند کار نیک انجام مى دهند! دلیلش هم روشن است؛ زیرا کسانى که مرتکب گناهى مى شوند، اما مى دانند خلاف کارند غالباً حدّ و مرزى براى خلافکارى خود قرار مى دهند و بسیار مى شود که به خود مى آیند و براى جبران آن به سراغ توبه و اعمال صالح مى روند ولی اینان هرگز متوجه خطای خود نمی شوند.