براي تشخيص ظهر و نيمه شب شرعي هنگام روزهاي طولاني نياز به نصب يك شاخص كوچك (قطعه چوب يا ميله آهنى كاملا عمود بر زمين) است كه با كم و زياد شدن سايه آن، ظهر و نيمه شب فهميده مي‌شود؛ وقتي سايه شاخص به حداقل رسيد موقع ظهر و وقتي به حداكثر رسيد نيمه شب است. در هنگام شب‌هاى طولانى نيز بايد به سراغ ستارگان رفت كه به طور دسته جمعى دور تا دور افق گردش مي‌كنند. يك ستاره را در كنار افق نشانه مي‌كنيم، هنگامى كه به حداكثر ارتفاع رسيد روى خط نصف النهار و هنگام ظهر است و وقتي به حداقل ارتفاع رسيد نيمه شب است.

 در آیه 38 سوره یس، برای خورشید یک حرکت مستمر بیان شده است.  منظور از این حرکت، حرکت ظاهرى خورشید بر گرد زمین، یا  مایل شدن آن در تابستان و زمستان به سوى شمال و جنوب زمین، یا حرکت وضعى آن یا حرکت آن به سوى یک ستاره دور دست مى باشد.

کسانى که قبله آنها با نقطه جنوب برابر است(مانند نواحى غربى عراق) هرگاه هنگام ظهر رو به خورشید بایستند، رو به قبله خواهند بود زیرا خورشید هنگام ظهر روى دایره نصف النّهار این نقاط است. ولى نقاطى که قبله آنها از جنوب به طرف مغرب متمایل است (مانند تمام نقاط ایران که قبله آن 30 تا 50 درجه از نقطه جنوب به سمت مغرب انحراف دارد) باید در این نقاط موقع ظهر پس از ایستادن مقابل خورشید، به اندازه اى که قبله آنها از جنوب به طرف مغرب انحراف دارد، به سمت مغرب منحرف شوند.