امام علي(ع) در خطبه 155 «نهج البلاغه»، تأكيد مي كند كه معرفت به کُنه و ذات خداوند برای انسان ها امکان ندارد؛ چرا که تمام الفاظی که برای بیان اوصاف وضع شده، مربوط به صفات مخلوقات است که خود، صفاتی محدود و مخلوق هستند. به تعبیر دیگر: ذات خداوند از هر نظر نامحدود است و برای عقل های محدودِ ما قابل درک نیست و الفاظ و افکار ما توان بیان آن را ندارند؛ بلکه ما به آن ذات باعظمت، تنها علم اجمالى داريم و مى توانيم از طريق آثارش به او اشاره كنيم.

خداوند در سوره نحل، برای برانگیختن حس شکرگزاری انسان ها و شناخت منعم، به تبیین نعمت های الهی می پردازد. خداوند از ابزار شناخت نعمت ها، یعنی چشم، گوش و عقل نام برده و می فرماید: «خداوند سه وسيله در اختيار شما قرار داد: گوش و چشم و عقل». در واقع انسان از طريق گوش با علوم نقلى، از طريق چشم با اسرار آفرينش، و از طريق عقل با علوم عقلى آشنا می شود. بر اساس این آیات، اين نعمت ‌ها ابزاری براى زنده شدن روح شكرگزارى و به دنبال آن تحصيل معرفة الله است، این در حالی است که خداوند نيازی به شكرگزاری ما ندارد.