درباره اينكه «هورقليايي» چيست؟ نظرات مختلفي بيان شده است؛ در پاورقى كتاب «برهان قاطع» آمده است: «هورقليا» ظاهرا از كلمه عبرى «هبل» به معناى هواى گرم، تنفس و بخار و «قرنئيم» به معناى درخشش و شعاع است و كلمه مركب به معناى تشعشع بخار است. مراد از عالم «هورقليايى» همان «عالم مثال» است و چون عالم مثال بر دو قسم است: اول و آخر، گفته اند: اين عالم داراى دو شهر است: جابلقا و جابرسا. عالم مثال، يا خيال منفصل، يا عالم برزخ بين عالم عقول و عالم ماده، چيزى است كه عارفان و فيلسوفان اشراق به آن معتقدند؛ ولى فلاسفه مشاء آن را نپذيرفته اند.

«شیخیّه» معتقد است كه امام زمان(عج) با بدنى هورقليايى در عالم مثال در شهر جابلقا و جابرسا زندگى مى كند و هرگاه بخواهد به عالم دنیا تشريف بياورد، صورتى از صورت هاى اهل اين دنیا را مى پوشد تا كسى او را نشناسد. اين نظريه منكر وجود امام زمان(عج) در روي زمين است و با ادله عقلي ضرورت وجود امام(ع) نمي سازد و ادعايشان فاقد دليل است.

از براهيني كه دلالت بر وجود امام زمان(عج) دارد «برهان واسطه در فیض» است. قانون سنخيت بين علت و معلول و نيز نظام اسباب و مسببات در عالم تكوين اقتضا مى كند كه بين عالم ربوبى و عالم طبيعت عوالم ديگرى باشد تا فيض وجود از راه آنها به عالم طبيعت برسد، فيض معنوى خداوند و تصرفات او در قلوب انسان نيز با واسطه انجام مي گيرد كه همان وجود امام معصوم كامل است. البته فيض تشريع نيز از اين كانال به انسان مى رسد.