با تأمل در اصول و مبانی حاکم بر مجازات اسلامی، در می یابیم که اسلام گرچه در قوانین «جزایی» خود اهتمام به مصالح اجتماعی دارد، ولی هرگز از مصالح فرد مجرم و اهتمام به شخصیت او غفلت نورزیده است، به رغم آن که در نگاه اول، جمع بین این دو مصلحت محال به نظر می رسد. اما در برخی از جرایم تنها به مصالح جامعه اهتمام شده و هر گونه اعتباری را از شخصیت مجرم لغو می کند. از این رو در جرائمی که نظام اجتماعی را هدف گرفته، التفاتی به شخصیت مجرم نمی شود، اما در جرایم شخصی، مصلحت شخص مجرم نیز رعایت شده است.

آری در قرآن «بیان همه چیز» هست؛ ولى از آنجا که قرآن یک کتاب تربیت و انسان سازى است که براى تکامل فرد و جامعه در همه جنبه هاى معنوى و مادى نازل شده است، روشن مى شود که منظور از «همه چیز»، تمام امورى است که براى پیمودن این راه لازم است، نه این که قرآن «دائرة المعارف» بزرگی است که تمام جزئیات علوم ریاضى و جغرافیائى و شیمى و فیزیک و گیاه شناسى و مانند آن در آن آمده است.

«ایثار» این است که انسان کارى را بدون«چشم داشت» و انتظار عوض از فرد یا جامعه انجام دهد و در انجام عمل، محاسبات مادّى نادیده گرفته شود. عشق به چیزى یا کسى، گاهى به جایى مى رسد که انسان غیر معشوق را فراموش مى کند و حتی خویشتن را به دست فراموشى مى سپارد چه رسد به منافع خویش؛ اساساً در این حالت خود را نمى بیند و نمى شناسد تا چه رسد به لذّات مادّى و معنوى خود؛ و این همان چیزى است که گاهى از آن به مرحله«فنا» تعبیر مى شود .بسیارى از پیشوایان بزرگ ما در برابر ذات خداوند چنین حالى را داشتند.

مفسران احتمالات فراوانى ذکر کرده اند که دو معنى از همه مناسب تر است: نخست این که: منظور از شفع، روز عید قربان و وتر، روز عرفه باشد، که با شب هاى دهگانه آغاز ذى الحجه مناسبت کامل دارد و مهم ترین قسمت هاى مناسک حج در آنها انجام مى شود. و یا این که:  منظور از شفع و وتر، نمازها هستند، که بعضى از نظر تعداد رکعات زوج است و بعضى فرد؛ به تناسب سوگند به فجر که وقت سحرگاهان و وقت راز و نیاز به درگاه پروردگار است.  این دو تفسیر در روایاتى که از معصومین نقل شده نیز وارد است.